Sprawy spadkowe bywają niezwykle skomplikowane z wielu powodów, ale jedną z najczęstszych przyczyn wieloletnich procesów spadkowych jest brak zgody pomiędzy spadkobiercami i związana z tym chęć „wywalczenia” jak największej części spadku. Równie często powodem problemów jest niejasny, zagmatwany lub bardzo złożony stan faktyczny spadku, co przekłada się na przeciągające się w czasie i kosztowne postępowanie sądowe. Według specjalistów z Kancelarii Pielecki, których poprosiliśmy o opinię na ten temat, pomoc ze strony prawników zazwyczaj przekłada się na znacznie szybsze zakończenie podziału spadku czy innych formalności, w tym przede wszystkim uzyskanie korzystniejszego podziału majątku spadkowego.
W jakich zatem przypadkach najlepiej zwrócić się o profesjonalne wsparcie?
Negocjacje i mediacje na etapie przedsądowym
Mediacje pomiędzy stronami przed skierowaniem sprawy na drogę sądową mogą okazać się znacznie lepszym rozwiązaniem niż proces – zarówno pod względem kosztów, jak i czasu koniecznego do wypracowania rozwiązania satysfakcjonującego dla wszystkich zainteresowanych. Wynika to z faktu, że bardzo często w sprawach spadkowych strony kierują się emocjami, a to w dużym stopniu utrudnia (lub nawet zupełnie uniemożliwia) osiągnięcie porozumienia nawet w drobnych kwestiach.
Rozpoczęcie negocjacji jeszcze na etapie przedsądowym jest dobrowolne, nie ma więc żadnej możliwości, by zmusić kogokolwiek do udziału w nich, ale w wielu przypadkach wystarczy przedstawić korzyści płynące z takiego rozwiązania, by mediacje się rozpoczęły. Polubowne załatwienie sprawy oznacza bowiem znacznie mniejsze koszty sądowe (sprawa spadkowa może trwać całe lata), a także możliwość sprawnego wypracowania rozwiązania satysfakcjonującego dla wszystkich zainteresowanych stron. Szybsza ugoda przekłada się także na mniejszą utratę wartości niektórych składników majątku, a tym samym wyższe zyski dla spadkobierców.
Dział spadku
W każdym przypadku, gdy jest więcej niż jeden spadkobierca, dziedziczony majątek musi zostać adekwatnie podzielony pomiędzy wszystkich uprawnionych. Jeżeli nie są oni zgodni, konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego w sądzie. W takim przypadku każdy ze spadkobierców oraz osób mających w tym interes prawny (np. wierzyciele spadkodawcy) ma prawo złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia i działu spadku.
W postępowaniu nieprocesowym sąd ustala listę osób uprawnionych do dziedziczenia, po czym w postępowaniu działowym dokonuje rozdysponowania między spadkobiercami składników majątku. Podział ten może odbyć się na różne sposoby, tzn. poprzez:
- podział fizyczny (spadkobiercy otrzymują konkretne składniki masy spadkowej stosownie do swoich udziałów),
- podział cywilny (sprzedaż masy spadkowej i podział pomiędzy spadkobiercami uzyskanej kwoty stosownie do udziałów w spadku),
- przejęcie spadku (jeden albo kilku spadkobierców otrzymuje masę spadkową, ale musi spłacić pozostałych spadkobierców).
Fachowa pomoc prawnika specjalizującego się w sprawach spadkowych jest praktycznie niezbędna, gdy spadkobiercy nie są w stanie dojść do porozumienia polubownie. Adwokat spadkowy nie tylko zadba o stronę formalną przedkładanej w sądzie dokumentacji, będzie również skutecznie walczyć o możliwie najlepsze zabezpieczenie interesów spadkobiercy.
Roszczenie o zachowek i dziedziczenie testamentowe
Sprawy o zachowek należą do najczęściej przeprowadzanych postępowań spadkowych w polskich sądach. Wynika to z faktu, że każdy spadkobierca ustawowy, który został pominięty przez spadkodawcę w testamencie albo został nieskutecznie wydziedziczony, ma prawo domagać się od pozostałych spadkobierców zachowku. Pomoc ze strony prawników polega w tego rodzaju sprawach m.in. na obliczaniu wysokości należnego zachowku, prowadzeniu negocjacji, reprezentowaniu danej osoby przed sądem czy weryfikacji słuszności pozwu o zachowek.
Fachowa pomoc prawna jest także niezbędna w sytuacji, gdy zachodzą podejrzenia, iż testament jest nieważny lub gdy zapisy w testamencie są niekorzystne wobec spadkobiercy. W wielu przypadkach o tym, czy dany testament zostanie uznany za ważny lub nie, decydują drobne szczegóły i niuanse możliwe do wychwycenia wyłącznie przez specjalistów – to kolejny powód, dla którego w sprawach spadkowych warto korzystać ze wsparcia doświadczonych zawodowych prawników.
