Jaką kwotę wsparcia można uzyskać w ramach grantu OZE i co trzeba zrobić, by ją otrzymać?

Według Agencji Rynku Energii w 2023 roku łączna zainstalowana w Polsce moc systemów fotowoltaicznych wyniosła nieco ponad 17 GW. To świetny wynik, zwłaszcza że rok wcześniej moc ta wynosiła około 12 GW. Tak szybki przyrost ilościowy to zasługa nie tylko tańszych paneli, ale również zwiększonej dostępności dotacji i dopłat do fotowoltaiki. Mogą z nich korzystać nie tylko gospodarstwa domowe, ale również wszelkiego rodzaju instytucje – i małe przedsiębiorstwa, i wielkie zakłady produkcyjne, jednostki samorządowe, a także wspólnoty oraz spółdzielnie mieszkaniowe. Jedną z najszerzej zakrojonych form wsparcia finansowego jest grant OZE. Dowiedz się, jak go otrzymać i zrób pierwszy krok w stronę taniej, zielonej energii!

Co to jest grant OZE i kto może go otrzymać?

W Polsce dostępnych jest wiele rodzajów pomocy finansowej, których zadaniem jest promowanie odnawialnych źródeł energii. Zalicza się do nich również grant OZE, realizowany za pośrednictwem BGK (Banku Gospodarstwa Krajowego). 

To relatywnie nowe narzędzie, bo wprowadzone dopiero w 2022 roku na mocy Ustawy o zmianie niektórych ustaw wspierających poprawę warunków mieszkaniowych. Niemniej jest to program o bardzo szerokim zakresie – zarówno jeśli chodzi o kwoty finansowania, jak i jego przedmiot, czy beneficjentów, którzy mogą skorzystać ze wsparcia.

Według zasad programu o wsparcie w postaci grantu OZE mogą się ubiegać:

• wspólnoty oraz osoby fizyczne;
• towarzystwa budownictwa społecznego;
• społeczne inicjatywy mieszkaniowe;
• jednostki samorządu terytorialnego;
• spółki prawa handlowego;
• osoby fizyczne.

Trzeba jednak wiedzieć, że niezależnie od formy prawnej wnioskodawcy, musi on być właścicielem lub zarządcą budynku wielorodzinnego. Grant OZE nie może być więc przeznaczony na zakup lub montaż instalacji fotowoltaicznej dla gospodarstwa domowego.

Na co można przeznaczyć grant OZE? Przysługuje on przede wszystkim na zakup i montaż nowej instalacji OZE wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą. Dotowane są różnego rodzaju elektrownie czerpiące z odnawialnych źródeł, ale ze względu na dużą dostępność, łatwość użytkowania i dogodne warunki naturalne do produkcji energii elektrycznej, najpopularniejszym wyborem są systemy fotowoltaiczne. Co ciekawe, grant OZE można przeznaczyć również na modernizację lub rozbudowę (w tym o magazyn energii lub pompę ciepła) już istniejącej instalacji, o ile uda się zwiększyć jej moc o co najmniej 25%.

Grant OZE – ile wynosi w 2024 roku?

Podstawowym założeniem finansowym programu jest możliwość odzyskania przez inwestora do 50% kosztów wdrożenia lub modernizacji instalacji. Warto jednak pamiętać, iż dotyczy to wyłącznie kwoty netto poniesionych wydatków, jeszcze przed naliczeniem podatku VAT w wysokości 23%.

Jako inwestor powinieneś też wiedzieć, że:

• grant OZE przysługuje wyłącznie na instalację zamontowaną w budynkach o charakterze mieszkalnym. Jeśli część budynku przeznaczona jest na inne cele (np. lokale usługowe), kwota wsparcia zostanie pomniejszona proporcjonalnie o zajmowaną przez nie powierzchnię. Przykładowo, jeśli takie lokale zajmują 10% powierzchni, to grant będzie mniejszy dokładnie o taki procent;
• grant OZE w praktyce jest refinansowaniem inwestycji. Nie można zatem otrzymać go „ z góry”, na inwestycję, która jeszcze nie została rozpoczęta lub jest nieukończona. Wsparcie finansowe w ramach grantu stanowi wyłącznie pokrycie już poniesionych kosztów.

Warunki przyznania grantu OZE

Pomimo że przewidziana pomoc finansowa jest stosunkowo wysoka, warunków uczestnictwa w programie nie jest wiele.

Najważniejszym z nich jest oczywiście spełnienie założeń technicznych projektu, wskazanych we wniosku. Powstała instalacja OZE musi być wykonana zgodnie z zapotrzebowaniem energetycznym budynku, a także według przedłożonego projektu. W przypadku rozbudowy instalacji wymagany jest wzrost mocy o minimum 25%.

Istotną kwestią jest również spełnienie założeń unijnej zasady DNSH (z ang. do not significant harm). Co ona oznacza? Zgodnie z nią przedsięwzięcie finansowane środkami pochodzącymi z grantu OZE nie może powodować poważnych szkód w środowisku naturalnym. Brak szkodliwości środowiskowej trzeba potwierdzić odpowiednim dokumentem – analizą ryzyk związanych ze zmianami klimatu oraz planem dostosowania się do nich.

Na koniec warto wspomnieć również, że na grant OZE nie mogą liczyć inwestorzy, którzy już skorzystali z innej formy pomocowej.

Grant OZE – jak wygląda proces wnioskowania?

Proces ubiegania się o grant OZE wydaje się niektórym skomplikowany, ale odpowiednie przygotowanie pomoże bez problemu przez niego przejść. Oto kroki, które warto podjąć.

Złożenie wniosku o grant OZE

O pomoc można ubiegać się do 30.06.2026 roku, o ile wcześniej nabór nie zostanie ograniczony z powodu wyczerpania się środków. Co prawda budżet programu wynosi aż 448 mln zł, ale biorąc pod uwagę znaczący wzrost zainteresowania OZE w ostatnich latach, nie warto zwlekać z rozpoczęciem inwestycji i złożeniem wniosku.

Dokumenty, które będą potrzebne, to:

• wniosek – formularz znajdziesz na stronie internetowej BGK;
• dokumentacja projektowa – powinna wykonać ją osoba, która ma uprawnienia SEP lub UDT;
• oświadczenie inwestora o braku wcześniejszego wsparcia ze środków publicznych;
• dokumenty zgodności inwestycji z zasadą DNSH;
• opcjonalnie: uchwała w sprawie wyboru pełnomocnika ds. grantu OZE, jeśli wnioskującym jest spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa;
• opcjonalnie: metryka danych inwestora, jeżeli wniosek składa osoba fizyczna.

Przyznanie grantu OZE

Ma ono charakter wstępny (jeszcze przed rozpoczęciem inwestycji) i jest uzależnione od tego, czy założenia projektu spełniają stawiane wymogi.

Wypłata grantu OZE

Następuje dopiero po zakończeniu inwestycji. O tym, czy finalnie otrzymasz wsparcie, decyduje: zgodność wykonanej inwestycji z planem projektowym, złożenie oświadczenia o co najmniej 5-letniej gwarancji na instalację (udziela jej wykonawca), a także przedstawienie faktur lub zestawienia wykonawców, jeśli inwestycja była realizowana w drodze przetargu.

Grant OZE to doskonałe narzędzie finansowe, które znacząco ułatwia inwestycję w odnawialne źródła energii, do tego zwraca czas jej zwrotu o kilka lat, a wymierne oszczędności na rachunkach za energię elektryczną widoczne są natychmiast. Instalacja OZE w budynku wielorodzinnym to inwestycja w przyszłość!