Mierzenie i zarządzanie śladem węglowym organizacji: dlaczego jest ważne?

Gazy cieplarniane — a raczej to, jak dużo ich emitujemy do atmosfery — są główną przyczyną zmian klimatycznych. Aby zapobiec ich najbardziej dotkliwym skutkom, musimy na przestrzeni nadchodzących kilkunastu lat podjąć odważne kroki w stronę neutralności emisyjnej — i ograniczyć do minimum nasz ślad węglowy.

Ślad węglowy organizacji — co to jest?

Ślad węglowy organizacji to podstawowy wskaźnik określający poziom emisji gazów cieplarnianych powstałych w wyniku funkcjonowania danej firmy. Zazwyczaj przedstawia się go jako sumę wyemitowanych gazów w ciągu roku, wyrażoną w kilogramach (lub, niestety, tonach) ekwiwalentu dwutlenku węgla. W ramach bardziej szczegółowych analiz ślad węglowy „rozbija” się na poszczególne gazy cieplarniane: metan, podtlenek azotu, freony i gazy przemysłowe. 

Już dziś wiele organizacji otwarcie przedstawia dane dotyczące produkcji i emisji gazów — a od 2026 roku informację o śladzie węglowym będzie musiała obowiązkowo zawrzeć w rocznym raporcie ESG każda duża spółka działająca na terenie Polski. Ma to związek z wprowadzeniem na początku ubiegłego roku dyrektywy unijnej CSRD, regulującej zasady raportowania niefinansowego.

Jak obliczyć ślad węglowy organizacji?

Zadanie obliczenia śladu węglowego organizacji najczęściej powierza się zewnętrznym firmom specjalizującym się w zielonym audycie, takim jak JWA (więcej o ich usługach przeczytasz pod linkiem ślad węglowy organizacji od JWA). Ich eksperci wykorzystują do tego wytyczne międzynarodowego standardu Greenhouse Gas Protocol (GHG Protocol). 

Wyróżnia on trzy zakresy emisji gazów cieplarnianych:

• emisje bezpośrednie — pochodzące z należących do organizacji budynków oraz pojazdów;
• emisje pośrednie wynikające związane z wytworzeniem i zakupem energii cieplnej oraz energetycznej od ich dostawców;
• pozostałe emisje pośrednie, powstałe m.in. w wyniku: 
  • wydobycia surowców;
  • wytwarzania półproduktów;
  • gospodarki odpadami produkcyjnymi;
  • wykorzystania produktów firmy;
  • wykorzystania opakowań po produktach;
  • dojazdów członków organizacji do pracy lub ich podróży służbowych;

Zgodnie ze wspomnianą wcześniej dyrektywą CSRD, organizacje przedstawiające raporty ESG muszą uwzględnić wszystkie trzy zakresy emisji gazów cieplarnianych. Ostatni, najszerszy z zakresów był dotychczas opcjonalny — chociaż to właśnie on odpowiadał za ponad 90% śladu węglowego większości przedsiębiorstw.

Dlaczego efektywne zarządzanie śladem węglowym ma znaczenie — dla środowiska i dla Twojej firmy?

Informacje na temat wielkości śladu węglowego firmy już dziś są bardzo istotną kwestią zarówno dla samej organizacji, jak i jej biznesowych partnerów, inwestorów, instytucji finansowych i potencjalnych klientów. A w świetle walki ze zmianami klimatu ich rola będzie tylko i wyłącznie rosnąć. Efektywne zarządzanie śladem węglowym może więc przynieść wymierne efekty w postaci: 

• ograniczenia emisyjności procesów (krok w stronę Net Zero);
• zmniejszenia kosztów działalności;
• optymalizacji operacji technologicznych już na etapie projektowania;
• możliwości wdrożenia projektów offsetowych;
• wyższej oceny w oczach instytucji finansowych oraz inwestorów. 

Innymi słowy — bez świadomości śladu węglowego nie ma dziś mowy o odpowiedzialnym, a jednocześnie ekonomicznie efektywnym biznesie.