Masaż – jego rodzaje oraz wskazania, przeciwwskazania i zalety

Załatwianie codziennych spraw, męcząca praca zawodowa, ale też różne choroby – to tylko niektóre powody, dla których warto skorzystać z masażu. Jest wiele wskazań do jego wykonania, a różne rodzaje masażu pozwalają dobrać najlepszy dla konkretnej osoby. Jednak trzeba pamiętać, że są również przeciwwskazania do jego zrobienia. Prawidłowo wykonany masaż przynosi wiele korzyści, które dotyczą nie tylko wyglądu, ale również zdrowia.

Na czym polega masaż?

Masaż to forma terapii, która jest znana od wieków i do dzisiaj stosowana, a opiera się przeważnie na wykorzystywaniu bodźców mechanicznych. Bodźce te bardzo często są wywoływane przez ręce masażysty, gdyż rzadziej korzysta się ze specjalnych aparatów albo urządzeń do masażu. W związku z różnymi sposobami wykonywania masażu oraz ze względu na różne mechanizmy działania możliwe staje się wyróżnienie jego różnych odmian. Masaż wykorzystywany jest nie tylko w lecznictwie, ale też w formie relaksu.

Rodzaje masażu

• Masaż klasyczny - masaż ten w zależności od formy może mieć charakter leczniczy, relaksacyjny, pobudzający itp. Ma on na celu poprawić psychofizyczny stan pacjenta, gdyż ma m.in. działanie przeciwbólowe, regenerujące, zwiększające elastyczność mięśni oraz przyspieszające przemianę materii.
• Masaż relaksacyjny - można go wykorzystywać w profilaktyce stresu, a także w relaksacji i nauce prawidłowego oddechu.
• Masaż segmetarny - jest to zabieg fizykalny, na który składają się różne chwyty i opracowania. Ich określona technika, ale też kolejność wykonywania z uwzględnieniem pewnych zasad, umożliwia wykrycie oraz usuwanie różnych zmian chorobowych na drodze odruchowej. Poza tym jest to masaż diagnostyczny.
• Masaż leczniczy - opiera się na technikach masażu klasycznego, a jego zadaniem jest leczenie określonych zaburzeń organizmu z wykorzystaniem zabiegów manualnych.
• Masaż sportowy - ten rodzaj masażu różni się od tego klasycznego wkładem siły, a także energii oraz tym, że przeważają w nim techniki rozcierania i ugniatania. Jego główną zaletą jest właściwość regenerująca.
• Masaż prenatalny - mogą skorzystać z niego kobiety, które przygotowują się do ciąży. Natomiast w czasie ciąży zmniejsza jej negatywne objawy, a po urodzeniu dziecka pozwala szybko wrócić do formy.
• Masaż shantala - jest to zabieg rozluźniający i uspokajający, który można stosować u dzieci.
• Masaż punktowy - ma na celu udrażnianie kanałów energetycznych, dzięki zastosowaniu różnych form ucisku na punkty. To pozwala uzyskać efekt profilaktyczny albo terapeutyczny.
• Masaż stóp - obszary, które znajdują się na stopach, są odpowiedzialne za konkretne części ciała. Jeśli określone punkty na stopach są masowane albo uciskane, to pozwala oddziaływać na dany narząd.
• Masaż ma uri - polega na masowaniu całego ciała poprzez wykorzystanie energii tańca oraz polinezyjskiej muzyki.
• Masaż odchudzający - ma on na celu rozbicie, a także rozdrobnienie podskórnej tkanki tłuszczowej, ale też usunięcie toksyn z organizmu. Dzięki niemu można poprawić ukrwienie skóry i mięśni, co przyspiesza przemianę materii. Czasami jest on nieprzyjemny ze względu na odczuwany ból.
• Masaż kręgosłupa - dzięki niemu możliwe staje się przywrócenie ruchomości kręgów oraz ich prawidłowego położenia. Ma działanie odprężające i tonizujące na mięśnie grzbietu.
• Masaż twarzy - masaż ten ujędrnia, wygładza, a także poprawia wygląd skóry. Dochodzi również do zmniejszenia zmarszczek i linii mimicznych.
• Masaż limfatyczny - ma na celu poprawę przepływu chłonki w układzie limfatycznym. To najbardziej skuteczna metoda leczenia obrzęku. Wykorzystuje technikę głaskania, rozcierania i ugniatania.
• Masaż shiatsu - jest to japońska odmiana masażu ciała. Stosuje się tutaj ucisk dłoni oraz techniki manipulacyjne, co ma na celu usunięcie stanów chorobowych oraz zachowanie zdrowia.
• Masaż stemplami - masaż ten wykonuje się z wykorzystaniem specjalnych stempli kamiennych albo ziołowych. Wskazany jest dla osób, które są zabiegane oraz zapracowane.
• Masaż kontralateralny - można go wykonywać przy schorzeniach związanych z unieruchomieniem pacjenta, np. w opatrunku gipsowym. Jednak masaż wykonuje się na kończynie zdrowej, dzięki czemu jednocześnie dochodzi do aktywizowania przepływu krwi w przeciwnej kończynie.
• Masaż ajurwedyjski - w tym masażu wykorzystywane są olejki eteryczne, które podgrzewa się do temperatury ciała.
• Masaż lomi lomi nui - Masaż ten wywodzi się z Hawajów. Pomaga przy wypaleniu zawodowym albo przy stanach depresyjnych.
• Masaż aromaterapeutyczny - Może to być masaż wykonywany na całym ciele albo w określonym miejscu. Tutaj stosowane są mieszaniny olejków.
• Masaż tybetański - Polega on na skupianiu energii na określonych punktach ciała za pomocą dłoni. Wykonywany jest najczęściej u osób ciężko chorych po konsultacji z lekarzem. Na przykład poprawia układ krążenia i reguluje ciśnienie.
• Masaż tajski - wykonuje się go na macie położonej na podłodze i bez zastosowania jakichkolwiek olejków, a do tego przez luźne ubranie. Przeważnie wykorzystuje się tutaj rytmiczny, ale też powolny nacisk ciałem i do tego m.in. elementy rozciągania czy biernej jogi.
• Masaż wodny - w tym masażu wykorzystuje się strumień wody, który ma odpowiednie ciśnienie, a jest on używany jako bodziec mechaniczny oraz termiczny.
• Masaż kamieniami - jest to masaż relaksacyjny gorącymi kamieniami, dzięki czemu zmniejsza się np. napięcie mięśni.
• Masaż ipsilateralny - można go zastosować przy różnego typu zniszczeniach tkanek kończyn. Wykonuje się go na zdrowym odcinku uszkodzonej kończyny.
• Masaż bańkami - masaż ten wykorzystuje oddziaływanie mechaniczne oraz odruchowe, a jest to odmiana terapii podciśnieniowej, ale też jest odwrotnością terapii uciskowej.
• Masaż kosmetyczny - działanie tego masażu ma bardzo dobry wpływ na skórę twarzy oraz szyi, a poza tym pomaga również redukować cellulit.
• Masaż kahi loa - w masażu tym wykorzystuje się delikatny i płynny ruch. Masaż ten skupia się na skórze i może być wykonywany w ubraniu.
• Masaż kalifornijski - na tego rodzaju masaż składają się długie oraz płynne ruchy, a podstawę stanowi przyjemny i spokojny dotyk.
• Masaż turecki - w masażu tureckim nie chodzi tylko o sam masaż, gdyż tutaj wykonywane są także inne procedury, do których zalicza się łaźnię turecką.
• Masaż egipski - wyróżnia się jego różne odmiany, ale najczęściej stosowany jest masaż, w którym używa się aromatycznych olejków z wyciągiem z ziół. Wpływa na rozluźnienie mięśni oraz ożywienie skóry.
• Masaż Breussa - polega na terapii kręgosłupa, a ma na celu ustawienie konkretnych kręgów względem siebie, ale też wyrównuje napięcia w obrębie tkanek przykręgosłupowych.
• Masaż lodem - jest to zabieg miejscowy o temperaturze oziębienia, która wynosi około zera stopni Celsjusza. Wykorzystuje się tutaj połączenie techniki masażu oraz stymulacji zimnem. Ma on działanie nie tylko pielęgnacyjne, ale również lecznicze.

Wskazania do masażu

Jednym ze wskazań do masażu jest przemęczenie albo wyczerpanie u osób, które nie mają żadnych zmian organicznych. Takie stany powstają jako naturalna reakcja organizmu na duży wysiłek, który wynika z ciężkiej pracy fizycznej albo intelektualnej. Masaż pomoże również osobom, które przez długi czas leżą w łóżku, gdyż pozwoli zapobiegać powstawaniu odleżyn, zaników mięśniowych, a także różnych zaburzeń w układzie krążenia oraz w układzie oddechowym. Masaż można także zastosować w okresie rekonwalescencji, czyli podczas powracania do zdrowia po długiej chorobie lub zabiegu chirurgicznym czy też po ciężkim wypadku albo urazie.

Nerwica neurasteniczna to kolejne wskazanie do masażu. Taka nerwica charakteryzuje się zmęczeniem, wyczerpaniem, drażliwością, a także trudnościami z koncentracją uwagi. Z masażu mogą również korzystać osoby z otyłością i nadwagą, ale bez ciężkich powikłań patologicznych. Kolejną grupę osób stanowią sportowcy, którzy mogą stosować masaż, np. po treningu. Poza tym można go również stosować jako zabieg kosmetyczno-pielęgnacyjno-higieniczny, dzięki któremu można np. pobudzić układ krążenia albo aktywizować funkcje skóry. Wykorzystywany jest także w zabiegach odprężająco-relaksacyjnych, co pozwala się zrelaksować i wyciszyć.

Poza tym masaż można zastosować w niektórych chorobach:

• układu krążenia,
• układu oddechowego,
• układu nerwowego,
• reumatycznych,
• narządu ruchu,
• skóry,
• dziecięcych,
• zawodowych.

Przeciwwskazania do masażu

Przeciwwskazania do masażu można podzielić na względne oraz bezwzględne ogólne i miejscowe. Przeciwwskazania względne nie wykluczają możliwości wykonania masażu, ale dają pewne ograniczenia odnośnie jego sposobu wykonania, czasu oraz miejsca. Z kolei przeciwwskazania bezwzględne ogólne i miejscowe całkowicie wykluczają możliwość wykonania masażu, gdyż mogłoby to przyczynić się do pogorszenia stanu zdrowia pacjenta.

Wśród przeciwwskazań względnych wymienia się:

• podostre stany zapalne;
• stany podgorączkowe, czyli temperatura do 37 stopni Celsjusza;
• ciąża;
• stwardnienie rozsiane w okresie remisji;
• hemofilię, gdy we krwi brakuje czynnika krzepliwości;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• osteoporozę;
• epilepsję;
• choroby serca, np. niewydolność krążeniowo-oddechową;
• niedokrwienie obwodowe;
• nadciśnienie;
• migrenę.

Natomiast wśród przeciwwskazań bezwzględnych ogólnych wymienia się:

• zapalenie węzłów chłonnych;
• zakrzepy;
• ostre ropne stany zapalne;
• zapalenie żył;
• zaawansowaną miażdżycę naczyń obwodowych;
• temperaturę ciała powyżej 38 stopni Celsjusza;
• krwawienia i krwotoki, a także stany zagrażające krwawieniu;
• chorobę nowotworową;
• ostre stany zapalne;
• miesiączkę;
• postępujący zanik mięśni;
• stwardnienie rozsiane w okresie zaostrzenia choroby, a więc nawroty albo rzutu;
• jamistość rdzenia;
• niewyrównane wady serca;
• tętniaki;
• skazę moczanową;
• choroby psychiczne;
• choroby zakaźne.

Z kolei wśród przeciwwskazań bezwzględnych miejscowych wymienia się:

• stany zapalne i alergiczne skóry;
• zmiany skórne, czyli wypryski i owrzodzenia, a także przerwanie ciągłości skóry, np. rany i inne;
• żylaki;
• owrzodzenie podudzi.

Zalety masażu

Masaż przynosi wiele korzyści dla pacjenta. Do najczęściej wymienianych zalet masażu zalicza się:

• zwiększenie odporności;
• łagodzenie stresu;
• pomoc w zachowaniu młodego, ale też zdrowego wyglądu;
• poprawę jakości snu;
• ulgę w bólach głowy;
• obniżanie ciśnienia krwi;
• zwiększanie zakresu ruchu;
• zwiększanie energii do działania;
• łagodzenie bólów pleców;
• zmniejszanie napięcia;
• relaksację;
• pomoc w problemach trawiennych;
• przyspieszanie regeneracji po wyczerpujących treningach;
• redukowanie blizn;
• zmniejszanie skurczy.

Masaż to nie tylko doskonała forma relaksu, ale również możliwości lecznicze. Można wymienić wiele rodzajów masażu. Każdy z jego typów ma swoje zalety i może być wykonywany u konkretnych osób, ale po wcześniejszej konsultacji, na której zostaną omówione wszystkie wskazania oraz przeciwwskazania do jego wykonania. Masaż pozwala się zrelaksować, odprężyć oraz uspokoić, a do tego ma wiele różnych korzyści zdrowotnych.