Wraz z rosnącym zagrożeniem wprowadzania na rynek produktów niebezpiecznych dla życia i zdrowia człowieka coraz więcej dostawców i kupców decyduje się skorzystać z fachowej ekspertyzy. Bezstronni audytorzy biorą pod lupę towary oraz ich dostawców. Działania kontrolne pozwalają uniknąć strat materialnych i wizerunkowych.
Coraz więcej produktów wprowadzanych do obrotu na terenie Unii Europejskiej wytwarzanych jest poza jej granicami. Wśród sprzedaży dóbr konsumenckich wzrasta udział artykułów marki własnej produkowanych na rzecz odbiorcy sprzedającego je pod swoim szyldem. Kupcy oraz firmy sourcingowe poszukując niższych cen, angażują coraz to nowych producentów określonych towarów, którzy często znajdują się poza krajem przeznaczenia. Wiele produktów, które trafiają na półki popularnych sieci handlowych, pochodzi już nie tylko z Chin, ale z takich krajów, jak Bangladesz, Wietnam, Birma, Turcja, Rumunia lub Bułgaria. Z międzynarodowego doświadczenia firmy TÜV SÜD wynika, iż coraz częściej również producent potrafi dostarczyć towar różny od zamówionego – wyposażony w gorsze akcesoria i wykonany z tańszych surowców. Nierzadko dochodzi do wykorzystywania pracowników przez egzotycznych pracodawców. Odnotowano przypadki stosowania pracy przymusowej (w tym osób nieletnich) bez zapewnienia godnych warunków zatrudnienia ani odpowiedniego zakwaterowania. Wszystkie te czynniki zwiększają zagrożenie wprowadzenia do obrotu towarów niebezpiecznych oraz nieprawidłowo oznaczonych. Równocześnie wobec produktów konsumenckich UE zwiększa wymogi dotyczące bezpieczeństwa, użyteczności czy efektywności energetycznej. Ma to na celu z jednej strony ochronę użytkowników przed niebezpieczeństwem m.in. porażenia, uszkodzenia ciała, zadławienia drobnymi elementami w przypadku dzieci, rakotwórczości, przenikania przez skórę szkodliwych substancji, a z drugiej obniżenie energochłonności produktów, zmniejszenie ilości niebezpiecznych substancji wprowadzanych do obrotu na terenie Unii Europejskiej. CE, RoHS, REACH, EuP, WEEE – to tylko niektóre ze skrótów związanych z produktami konsumenckimi. Wspomniane akronimy na stałe weszły do słownika kupców i dostawców. Ich znajomość zapewnia spokojny sen, gdyż odpowiedzialność moralna za sprzedaż produktów niezgodnych jest spora, a przy tym kosztowna.
Konsekwencje wykrycia niezgodności produktu
Organy nadzoru rynku Unii Europejskiej po wykryciu na rynku towarów niezgodnych mogą nakazać informowanie użytkowników, że produkt nie spełnia określonych wymagań, zakazać sprzedaży danego produktu lub zarządzić wycofanie produktu z obrotu (zwrot od klientów). Podmioty wprowadzający produkt na rynek, czyli kupcy, dostawcy, sieci handlowe nie są często świadome, że mogą być pociągnięte do odpowiedzialności w związku z wykryciem na rynku produktu niezgodnego. Koszty wycofania artykułów z obrotu (ang. product recall) liczone są w setkach tysięcy, a nierzadko milionach euro. Z danych Komisji Europejskiej wynika, że w 2011 r. 1803 produkty zostały zgłoszone do bazy „RAPEX” (Rapid Alert system for non-food dangerous products, czyli system szybkiej wymiany informacji o niebezpiecznych produktach pomiędzy państwami członkowskimi UE), z czego 1556 notyfikacji dotyczyło produktów stwarzających poważne ryzyko dla konsumenta. Coraz częściej dochodzi do tego, że sprzedający wycofuje produkt z rynku jeszcze przed reakcją organów nadzoru rynku. Dokumentem przedstawiającym skalę problemu jest raport niemieckiej agencji BauA zamieszczony na stronie internetowej instytucji. Znajdziemy w nim powszechnie znane firmy i produkty, które duża część z nas posiada we własnych domach. W takich sytuacjach coraz częściej dostawcy oraz kupcy decydują się na usługi niezależnych ekspertów, którzy przeprowadzają audyty mające na celu zapewnienie wysokiej jakości towarów dostarczanych do ostatecznego odbiorcy. Specjaliści badają oraz certyfikują produkty, dokonują inspekcji poszczególnych partii, weryfikują ich zgodność z wymaganiami prawnymi oraz ze specyfikacją klienta. Eksperci sprawdzają również odpowiedzialność społeczną dostawcy – weryfikują warunki pracy u producentów, sprawdzają wypełnianie standardów socjalnych. Cena produktu u producenta to często 10-15% jego ceny końcowej. Koszty zwrotu i wycofania artykułów potrafią wynieść od 600% do 1000% wartości samego produktu. Równie dotkliwe są oczywiście straty wizerunkowe.
