Płatne drogi w Czechach: co warto wiedzieć w 2025 roku? Eksperci komentują najnowsze przepisy i praktyk

Winieta Czechy – obowiązkowa opłata drogowa w tym kraju – to temat, który budzi wiele pytań wśród zagranicznych kierowców. Od 1 stycznia 2021 r. w Czechach obowiązuje nowoczesny system elektronicznych winiet dla pojazdów o DMC do 3,5 tony. W niniejszym artykule omawiamy aktualne przepisy, możliwe kary, dostępne typy winiet oraz opinie ekspertów w zakresie funkcjonowania tego systemu.

Podstawy prawne i wdrożenie systemu

Płatne drogi w Czechach są regulowane przez kilka kluczowych aktów prawnych:

• Ustawa nr 13/1997 Sb. o drogach publicznych – fundament systemu winietowego.
• Rozporządzenie rządu nr 240/2014 Sb. – definiuje odcinki dróg podlegające opłacie.
• Ustawa nr 234/2019 Sb. – wprowadza elektroniczny system winiet.
• Rozporządzenie UE nr 2019/520 – reguluje zasady interoperacyjności opłat w Unii Europejskiej.

Dr inż. Petr Marek, ekspert ds. inżynierii transportowej z Uniwersytetu Technicznego w Brnie, zaznacza:

„Elektroniczny system winiet w Czechach to duży krok naprzód. Uproszczenie procesu zakupu i automatyczna kontrola poprawiają efektywność całego systemu, a jednocześnie ograniczają nadużycia.”

Rodzaje winiet – ceny i ważność

Od 2021 roku stosuje się wyłącznie winiety elektroniczne. Dostępne typy:

• Roczna – 2440 CZK, ważna przez 365 dni od daty zakupu
• Miesięczna – 440 CZK, ważna przez 30 dni
• 10-dniowa – 290 CZK
• Jednodniowa – nowość od 2024 roku – 210 CZK

Zakup winiety wymaga podania numeru rejestracyjnego i kraju rejestracji. Kontrola odbywa się automatycznie – brak papierowego potwierdzenia nie oznacza braku obowiązku opłaty.

Zwolnienia z opłat – kto nie musi płacić

Zgodnie z przepisami, z obowiązku posiadania winiety zwolnione są:

• Pojazdy elektryczne i wodorowe – całkowite zwolnienie.
• Hybrydy z emisją CO₂ ≤ 50 g/km
• Pojazdy osób niepełnosprawnych (ZTP/ZTP-P)
• Motocykle i przyczepy
• Pojazdy służb publicznych – policja, wojsko, ratownictwo itd.

Mgr Lucie Hlaváčková, specjalistka ds. prawa transportowego, podkreśla:

„Choć system jest korzystny dla użytkowników pojazdów ekologicznych, ważne jest, by nawet ci kierowcy zarejestrowali się w bazie – to warunek korzystania ze zwolnienia.”

System kontroli i egzekwowania kar

Kontrole opłat prowadzi się poprzez:

• Stacjonarne kamery na autostradach
• Mobilne patrole ŘSD i Policji
• Systemy automatycznego rozpoznawania tablic

Brak ważnej winiety oznacza mandat:

• Do 5000 CZK – w przypadku kontroli drogowej
• Do 20 000 CZK – mandat administracyjny po wykryciu przez system

Mgr Jan Vacek, ekspert ds. prawa unijnego, dodaje:

„Transgraniczna egzekucja kar to ważny element systemu – Czechy skutecznie współpracują z krajami UE w zakresie ścigania nieuczciwych kierowców.”

Kierowcy zagraniczni pod lupą

Pojazdy zarejestrowane poza Czechami również muszą posiadać winietę. Kamery przy granicach – szczególnie na autostradach D1 i D2 – wykrywają pojazdy już przy wjeździe do kraju.

Gdzie kupić czeską winietę?

Oficjalne kanały zakupu:

• electronic-vignette.cz
• Urzędy pocztowe (Česká pošta)
• Wybrane stacje paliw (np. EuroOil)

Uwaga: zakup offline wymaga zachowania potwierdzenia na wypadek reklamacji.

Eksperci oceniają system winietowy w Czechach

System elektronicznych winiet oceniany jest jako efektywny i nowoczesny. Eksperci chwalą:

• Przejrzystość zasad
• Zautomatyzowaną kontrolę
• Dobre dostosowanie do wymogów unijnych

Jednocześnie wskazują, że możliwa jest dalsza cyfryzacja – np. powiadamianie kierowców SMS-em o kończącej się ważności winiety.

Podsumowanie: o czym należy pamiętać?

• Zakup winiety to obowiązek każdego kierowcy korzystającego z autostrad.
• Kontrole są automatyczne i skuteczne.
• Kary są wysokie – warto kupić winietę z wyprzedzeniem.
• Zwolnienia obejmują głównie pojazdy ekologiczne i służby publiczne.

System czeskich winiet to przykład sprawnie działającej infrastruktury cyfrowej, która – zdaniem ekspertów – może być wzorem dla innych państw Europy Środkowej.