Zielona rewolucja w transporcie: Samochody na paliwo wodorowe

Transport jest jedną z ważnych gałęzi polskiej, europejskiej i światowej gospodarki. Niestety, poza szerokim wachlarzem zalet, posiada także wady. Jedną z nich jest wysoka emisyjność pojazdów spalinowych. Zielone paliwo wodorowe wytwarzane w sposób zrównoważony oparty na energii elektrycznej z OZE może diametralnie zmienić problematyczny transport kołowy.

Zielona energia z wodoru – jak powstaje?

Wodór jest doskonałym nośnikiem energii, wykorzystywanym od wielu lat w przemyśle ze względu na bardzo dobry stosunek zawartości energii do masy. Warto zaznaczyć, że Polska również bierze udział w jego produkcji. Niestety, dotyczy to popularnego i szeroko stosowanego tzw. szarego wodoru, który jest wysokoemisyjny – przy jego wytwarzaniu generowany jest do atmosfery m.in. dwutlenek węgla. Problemem jednak jest nie sam pierwiastek, a procesy przemysłowe stosowane przy jego wytwarzaniu. Okazuje się, że wystarczy zmienić metodę wytwórczą, angażując w proces energię elektryczną pochodzącą z odnawialnych źródeł energii (OZE), by w ten sposób uzyskać wodór zielony.

Zielony wodór wytwarzany jest w procesie elektrolizy, której nie towarzyszy emisja CO2 do atmosfery. Poza wodorem, produktami końcowymi są jedynie tlen i ciepło. Technologia wytwarzania wodoru w procesie elektrolizy jest również powszechnie znana, jednak z powodu braku regulacji unijnych, nie była szeroko stosowana. Przełom nastąpił w 2023 r. Wprowadzone przepisy pozwoliły na ukierunkowanie działań inwestycyjnych firm zaangażowanych m.in. w wytwarzanie zielonego paliwa wodorowego na potrzeby transportu.

Dlaczego paliwo wodorowe w transporcie?

Poza wysoką zawartością energii w masie, wodór posiada szereg innych zalet, które predysponują ten pierwiastek do wykorzystania w charakterze paliwa napędzającego pojazdy kołowe:

• wytwarzany w odpowiedni sposób, eliminuje problem emisyjności transportu,
• jego produkcja nie jest uzależniona od surowców kopalnych – można wytwarzać go w sposób zrównoważonych, wykorzystując energię elektryczną z OZE,
• nadaje się do magazynowania,
• wytwarzanie wodoru jest skalowalne – można produkować go zarówno w niewielkich jednostkach, jak i dużych elektrolizerach,
• zapewnia wysoką efektywność (ogniwa paliwowe odznaczają się wyższą wydajnością niż silniki spalinowe),
• pozwala na szybkie tankowanie (czas porównywalny z tankowaniem tradycyjnych paliw - oleju napędowego czy benzyny).

Należy zaznaczyć, że produkcja zielonego wodoru w procesie elektrolizy wymaga zasilania energią elektryczną. Dostawy muszą być stabilne, co stanowi pewne wyzwanie w przypadku uzależnionej od pogody energii z fotowoltaiki czy wiatraków. Oczywiście można taką energię zmagazynować, co eliminuje problem stabilności dostaw. Dodatkowo, „czysty”, zielony prąd można pozyskać również z innych źródeł, o większej przewidywalności produkcji, takich jak elektrownie biogazowe.

Jakie problemy stoją na przeszkodzie rozwoju transportu wodorowego?

Firmy zainteresowane produkcją paliwa wodorowego w Polsce na potrzeby transportu przygotowują się obecnie do inwestycji, oczekując jednocześnie regulacji w zakresie odpowiednich przepisów prawa, a także certyfikacji zielonego wodoru oraz stworzenia systemu dofinansowań. Produkcja zielonego wodoru jest obecnie stosunkowo droga, dlatego ceny dla odbiorców zielonego paliwa wodorowego udostępnianego w komercyjnych stacjach ładowania musiałyby być wysokie. Dofinansowanie ze strony Komisji Europejskiej, na które oczekują przedsiębiorcy chcący zainwestować w produkcję i sprzedaż czystego paliwa wodorowego, prawdopodobnie ożywi rynek i wzbudzi również większe zainteresowanie użytkowników pojazdami z napędem wodorowym. Obecnie w Polsce ogranicza się ono praktycznie do samorządów, które inwestują w zakup miejskich autobusów wodorowych.

Warto zaznaczyć, że przedsiębiorcy zainteresowani działaniami na rzecz rozwoju zeroemisyjnych źródeł energii elektrycznej oraz produkcją zielonego wodoru coraz częściej szukają rozwiązań, zrzeszając się zarówno formalnie, jak i nieformalnie. Przykładem otwartego forum współpracy przy budowaniu ekosystemu bazującego na produkcji zielonego wodoru w procesie elektrolizy przy udziale energii elektrycznej z OZE może być działająca na terenie województwa świętokrzyskiego Centralna Dolina Wodorowa im. Braci Łaszczyńskich. Dotychczasowe i planowane działania Doliny skupiają się wokół szeroko rozumianej idei zrównoważonego rozwoju i zielonej transformacji, której towarzyszyć ma rozwój lokalnej przedsiębiorczości, m.in. w oparciu o wytwarzanie paliwa wodorowego dla transportu.