Rozwój systemów alarmowych - od prostych czujników do zaawansowanej telemetrii

Rozwój i powstawanie nowych technologii tworzonych w oparciu o nienowoczesne urządzenia elektroniczne wpływa na wzrost możliwości i funkcjonalności systemów telemetrycznych, w tym także na rozwój systemów alarmowych. Nowoczesne systemy alarmowe realizują kompleksową obsługę wielu niezależnych procesów w czasie rzeczywistym, łącząc w sobie monitoring, systemy antywłamaniowe, przeciwpożarowe, itp. Jednocześnie systemy te zapewniają wizualizację nadzorowanych procesów i zdalny dostęp do systemu z dowolnego miejsca na ziemi dzięki aplikacjom komputerowym i mobilnym.

Ewolucja systemów alarmowych – od podstaw do nowoczesności

Systemy alarmowe są znane od dawna, jednak w ostatnich latach, głównie dzięki nowym technologiom przechodzą prawdziwą rewolucję. Pierwsze systemy alarmowe wykorzystywały proste czujniki ruchu czy dźwięku. Były to najczęściej urządzenia mechaniczne, elektromagnetyczne lub fotoelektryczne.

W miarę rozwoju technologii pojawiały się coraz nowocześniejsze układy scalone, sterowniki, detektory ruchu, dźwięku, dymu, dwutlenku węgla, itp. Coraz częściej elektronika zastępowała urządzenia elektromechaniczne i elektromagnetyczne. Nowoczesne technologie umożliwiały nie tylko precyzyjny pomiar różnych, niemierzalnych dotąd wielkości fizycznych, ale w istotny sposób zmieniły możliwości związane z transmisją danych. Lokalne dotąd sieci systemów alarmowych ograniczone ilością przewodów i długością linii transmisyjnych mogły stać się globalnymi dzięki transmisji bezprzewodowej. Transmisja bezprzewodowa i wsparcie ze strony IT pozwoliło na tworzenie stacjonarnych i mobilnych aplikacji umożliwiających zdalne przesyłanie obrazu i dźwięku, wizualizację systemu, a przede wszystkim jego ciągły nadzór i sterowanie. 

Proste czujniki – pierwsze kroki w bezpieczeństwie

Pierwsze systemy alarmowe powstawały w oparciu o proste czujniki ruchu, dźwięku i magnetyczne kontakty drzwiowe. Otwarcie drzwi powodowało przerwanie obwodu elektrycznego i uruchomienie alarmu. Czujniki ruchu wykorzystywały fotorezystory. Przecięcie wiązki światła padającej na fotorezystor zmieniało jego rezystancję co wystarczało do wysterowania tranzystora czy triaka do załączenia alarmu. Podobnie jak hałas w pomieszczeniu zarejestrowany przez mikrofon węglowy był przekształcany w impuls elektryczny powodujący alarm.

Te proste systemy miały wiele ograniczeń wynikających przede wszystkim z niewielkich możliwości samych czujników, jak i możliwości konfiguracyjnych sieci. Prawie niemożliwe było skalowanie poziomów progów alarmowych. W przypadku detektorów ruchu alarm mógł wywołać człowiek przecinający wiązkę światła, jak również mucha, która usiadła na fotorezystor lub diodę oświetlającą fotorezystor. Podobnie jak mikrofon, który mógł zarejestrować silny hałas na zewnątrz. Dużym problemem było stworzenie sieci alarmowej łączącej kilka czy kilkanaście czujników w jeden system, nie mówiąc o integracji kilku systemów np. detektorów ruchu i detektorów dźwięku oraz ograniczone możliwości eliminacji fałszywych alarmów oraz lokalizacja miejsca i źródła alarmu.

Inteligentne systemy alarmowe – połączenie z siecią

Rozwój telemetrii i telematyki istotnie wpłynął na rozwój systemów alarmowych, ale przede wszystkim umożliwił powstanie inteligentnych systemów alarmowych. Wykorzystanie nowoczesnych modułów telemetrycznych, sterowników swobodnie programowalnych, transmisji bezprzewodowej i oprogramowania SCADA sprawiły, że nowoczesne systemy alarmowe to potężne narzędzia monitorowania i nadzoru wielu procesów, od systemów bezpieczeństwa, po systemy nadzoru procesów technologicznych i produkcyjnych.

Integracja systemów alarmowych z sieciami komputerowymi i internetem umożliwia nie tylko zdalny nadzór i sterowanie, ale także analizę danych w czasie rzeczywistym. Każdy element systemu posiada swój identyfikator, dzięki czemu możliwe jest mapowanie i wizualizacja całego systemu, określanie progów alarmowych dla poszczególnych czujników i urządzeń pomiarowych zdalnego odczytu, dokładna lokalizacja alarmu, podgląd monitorowanych pomieszczeń, eliminacja fałszywych alarmów oraz minimalizacja negatywnych skutków awarii.

Telemetria w systemach alarmowych – przyszłość bezpieczeństwa

Zaawansowane technologie telemetryczne oferujące monitorowanie parametrów środowiskowych, diagnozę systemów i automatyczne reagowanie na zagrożenia przyczyniają się do rewolucyjnych zmian w systemach alarmowych. Coraz więcej parametrów może być objętych nadzorem systemu. Trudny dostęp do nadzorowanych miejsc, rozproszenie, wielkość obszaru objętego monitoringiem nie stanowią już żadnego problemu. Skalowanie systemu, uczenie się i eliminacja fałszywych alarmów, analiza zdarzeń to nowe możliwości, które stanowią przyszłość bezpieczeństwa obiektów i procesów przemysłowych.

Jednym z przykładów coraz szerszego zastosowania systemów alarmowych w gospodarce są systemy alarmowe sieci ciepłowniczych, których jednym z naczelnych zadań jest lokalizacja wycieków. System nie tylko alarmuje o wystąpieniu awarii, uruchamia odpowiednie służby i precyzyjnie lokalizuje miejsce wycieku, ale także minimalizuje negatywne skutki awarii dla sieci i środowiska naturalnego odcinając dopływ nośnika ciepła do uszkodzonego fragmentu infrastruktury.