Komputer zachowuje się dziwnie? Oto typowe oznaki zainfekowania wirusem lub złośliwym oprogramowaniem

Infekcja komputera złośliwym oprogramowaniem to nie przelewki – nie tylko naraża na niebezpieczeństwo Twój sprzęt (a podzespoły komputerowe są dziś drogie), ale i Twoje dane. Jak w porę zorientować się, że coś jest nie tak z komputerem?

Nie da się dokładnie określić, ile użytkowniczek i użytkowników rocznie pada ofiarą złośliwego oprogramowania, jako że jego rodzajów jest wiele, a infekcji nikt nie zgłasza – chyba że dojdzie do przestępstwa. Zazwyczaj jednak z malware radzimy sobie sami. Można jednak przypuszczać, że wszystkie infekcje złośliwym oprogramowaniem mogą być spokojnie liczone w setkach tysięcy.

Malware to zatem nie marginalny problem, a coś, z czym mierzymy się praktycznie codziennie (nawet nieświadomie). Najlepiej, żeby usuwanie złośliwego oprogramowania nigdy nie było potrzebne – ale jeśli już dojdzie do infekcji, dobrze byłoby wiedzieć, jak ją prędko rozpoznać. Zebraliśmy więc kilka najpopularniejszych sygnałów, które mogą świadczyć o tym, że Twój komputer padł ofiarą malware.

7 typowych oznak zarażenia złośliwym oprogramowaniem

1. Powolne działanie

Programy i strony ładują się wolno, choć jeszcze niedawno nie było z nimi problemów? To może być znak, że doszło do infekcji złośliwym oprogramowaniem. Aplikacje typu malware działają w tle, niepostrzeżenie pochłaniając zasoby komputera – między innymi obciążając procesor i zajmując pamięć RAM, przez co urządzenie ma mniej „siły” na radzenie sobie z typowymi zadaniami.

2. Zawieszanie się i resetowanie

Czasami obciążenie komputera przez złośliwe aplikacje jest na tyle duże, że nie tylko powoduje spowolnienie działania, ale wręcz uniemożliwia przeprowadzanie operacji. Kończy się to wieszaniem i samoczynnym resetowaniem. Każdy użytkownik od czasu do czasu spotyka się z niesławnymi „bluescreenami”, ale jeśli Twój komputer wyświetla je podejrzanie często – coś może być na rzeczy.

3. Wyskakujące okienka

Jeśli nie korzystasz z ad-blocków ani innych narzędzi blokujących reklamy i wyskakujące okienka, możesz od czasu do czasu je widywać. Jeśli jednak masz wrażenie, że Cię nękają i pojawiają się w regularnych odstępach czasu, być może winowajcą jest złośliwe oprogramowanie. Takie okienka mogą na przykład próbować nakłonić Cię do kliknięcia ich, by następnie przekierować na złośliwą witrynę.

4. Brak miejsca na dysku

Nagłe pomniejszenie się dostępnej przestrzeni dyskowej to także jedna z oznak infekcji niektórymi rodzajami malware. Złośliwe oprogramowanie instalujące duże pliki na komputerze sprawi, że zauważysz brak miejsca mimo tego, że jeszcze niedawno było wolne, a sam niczego nie instalowałeś.

5. Dziwne zachowywanie się przeglądarki

Przeglądarka na komputerze zainfekowanym malware może zachowywać się podejrzanie, to znaczy:

• przekierowywać Cię na witryny, na które nie miałeś zamiaru wchodzić,

• samoczynnie zmieniać ekran startowy,

• instalować rozszerzenia i paski narzędzi.

Wszystkie te zachowania świadczą o tym, że w tle dzieje się coś podejrzanego.

6. Niewyjaśnione procesy zachodzące w tle

Chociaż większość złośliwego oprogramowania stara się ukrywać swoje działanie, niektóre nie są zbyt wyrafinowane i można je łatwo wykryć, po prostu otwierając Menadżera zadań. Nieznane i podejrzane procesy zachodzące w tle to jeden z sygnałów, że komputer jest zainfekowany.

Żeby jednak nie było za łatwo – wiele normalnych procesów uruchamianych przez aplikacje i podzespoły nosi skomplikowane nazwy, które nijak nie podpowiadają, o co w nich chodzi (przykłady: COM Surrogate to jeden z procesów Windowsa, a igfxEM Module jest wykorzystywany przez moduł graficzny Intel). Jeśli nie masz pewności, co robi jakiś proces, spróbuj wyszukać jego nazwę w sieci np. przez wyszukiwarkę Google.

7. Podejrzana aktywność w social mediach

Być może sam kiedyś widziałeś, że konto Twojego znajomego na Facebooku czy Instagramie opublikowało niepasujące do niego posty i prywatne wiadomości, nawet zawierające odnośniki. To typowe zachowanie kont, których właściciele padli ofiarą malware. Sam więc sprawdź, czy Twoje media społecznościowe nie opublikowały czegoś bez Twojej wiedzy – jeśli tak, prawdopodobnie winowajcą jest właśnie złośliwe oprogramowanie.

Jak uniknąć malware?

Powyższe oznaki zarażenia złośliwym oprogramowaniem pomogą Ci wykryć, czy z Twoim komputerem jest coś nie tak. Najlepiej jednak, żeby okazały się tylko przestrogą. Jak więc chronić komputer przed infekcjami?

• Nie otwieraj podejrzanych linków. Przeglądając prywatne wiadomości w social mediach i pocztę elektroniczną, możesz natknąć się na podejrzane wiadomości zawierające linki. Mogą one nawet udawać „prawdziwe”, tj. na pierwszy rzut oka wyglądać na komunikację jakiejś firmy (działanie to nazywamy phishingiem). Nie otwieraj takich linków ani załączników, jeśli takowe są dołączone do wiadomości.

• Nie pobieraj plików z niepewnych źródeł. Darmowe filmy, gry i aplikacje użytkowe są kuszące, ale mogą być niebezpieczne. Szczególnie pobieranie plików przez sieć P2P (popularne torrenty) bywa zgubne, bo nigdy nie ma się pewności, czy zasoby te nie mają „gratisów” w postaci malware.

• Korzystaj z sieci VPN. Usługi VPN dodatkowo szyfrują połączenie między Tobą a internetem, więc w niektórych sytuacjach – na przykład podczas korzystania z publicznych sieci Wi-Fi – mogą ochronić Cię przed hakerami i malware. Nie zastępują jednak zdrowego rozsądku – jeśli sam pobierzesz coś nieodpowiedniego, VPN nic nie da.

• Aktualizuj swoje oprogramowanie. Aktualizacje oprogramowania mają na celu załatanie luk bezpieczeństwa, z których chętnie korzystają przestępcy i twórcy złośliwego oprogramowania. Nie warto przekładać ich na później w nieskończoność.

• Upewnij się, że masz oprogramowanie antywirusowe działające w tle. Dzisiejsze nowoczesne systemy operacyjne są fabrycznie wyposażone w dość dobrą ochronę antywirusową (choć dodatkowy antywirus nigdy nie jest złym pomysłem). Sprawdź mimo wszystko, czy ochrona jest włączona na Twoim komputerze. Od czasu do czasu przeskanuj również dyski.