Horyzont Europa (2021-2027) to 9. program ramowy Unii Europejskiej w zakresie badań i innowacji. Jest to największy i najbardziej ambitny program tego typu w historii z budżetem przekraczającym 95 miliardów euro.
Horyzont Europa - program badań naukowych i innowacji
Polskie instytucje badawcze i firmy innowacyjne są coraz bardziej zainteresowane programem Horyzont Europa. Ponad 70% funduszy Horyzontu Europa pokrywa działania badawcze związane ze zmianami klimatycznymi. Horyzont Europa, będąc z jednej strony programem badawczo-innowacyjnym, a z drugiej dążącym do realizacji celów środowiskowych UE, stara się pogodzić oba te ambicje. Większość finansowanych projektów przyczyni się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu, a kluczowymi sektorami będą produkcja przemysłowa, energia lub transport. Należy jednak podkreślić, że chodzi o przeciwdziałanie zmianom klimatu i innym zagrożeniom środowiskowym, np. gospodarce o obiegu zamkniętym czy bioróżnorodności. Inna sprawa to transformacja cyfrowa, która ma przynieść korzyści także środowisku, a także wzmocnić politykę odporności będącą konsekwencją pandemii i jednocześnie stosowania zasad Zielonego Ładu.
Istnieje pięć obszarów misji. Przełomowa innowacja jest definiowana jako innowacja w firmie, która przenosi ją na wyższy poziom. Ten rodzaj innowacji otwiera firmę na nowe rynki lub zmienia sposób interakcji klientów z rynkiem lub branżą. Przełomowa innowacja zasadniczo zmienia dynamikę branży lub rynku.
Po raz pierwszy program ramowy Horyzont Europa na lata 2021-2027 obejmuje zupełnie nowy filar: Innowacyjna Europa, ściśle poświęcony wspieraniu przełomowych innowacji. Jest to kluczową nowością programu „Horyzont Europa” i reprezentuje najbardziej ambitne europejskie inicjatywy innowacyjne z budżetem 10 mld euro na lata 2021-2027. Misją EIC jest identyfikowanie, opracowywanie i zwiększanie skali przełomowych technologii i przełomowych innowacji. EIC będzie również wspierać przedsiębiorstwa typu start-up, MŚP i zespoły badawcze opracowujące przełomowe innowacje wysokiego ryzyka i o dużym wpływie, tworzące rynek, kładąc nacisk na przełomowe osiągnięcia na skalę, które przyczyniają się do realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu i planu naprawy dla Europy.
Co warto wiedzieć o programie Horyzont Europa?
Horyzont Europa wdraża nowe podejście do partnerstwa UE, powiązane z przyszłymi priorytetami polityki UE. Dążąc do osiągnięcia celów polityki Unii Europejskiej, planuje się trzy rodzaje tych wspólnych przedsięwzięć: partnerstwa zinstytucjonalizowane, współdziałanie i współfinansowane. Chociaż liczba partnerstwa będzie mniejsza, będą one miały większy wpływ niż te z ostatniego okresu programowania. Nowe partnerstwa będą miały wspólny zestaw kryteriów w całym cyklu życia partnerstwa, we wszystkich filarach, innych programach i regulacjach. Będą promować koncepcję orientacji strategicznej, zachęcając do udziału więcej podmiotów. Będą również ambitne, ponieważ poprawi się spójność, ponieważ partnerstwa nawiążą współpracę z innymi odpowiednimi inicjatywami badawczymi i innowacyjnymi, w tym misjami, co znajdzie odzwierciedlenie w modelach zarządzania i wspólnych działaniach.
Kto może skorzystać z projektu?
Najbardziej uprzywilejowanymi sektorami są energia i transport. Oferowane finansowanie w II filarze jako największej części Horyzontu Europa ma podejście odgórne, co oznacza, że badania odpowiadają na wszystkie potrzeby określone zarówno przez Komisję Europejską, jak i państwa członkowskie, i nie ma ograniczeń sektorowych. Jednak każdy rodzaj organizacji może ubiegać się o finansowanie z programu „Horyzont Europa”, o ile posiada zdolność operacyjną i finansową do realizacji proponowanych zadań. W przypadku większości zaproszeń do składania wniosków należy złożyć wniosek jako zespół składający się z co najmniej 3 organizacji partnerskich z 3 różnych krajów UE lub krajów stowarzyszonych. Co najmniej jeden z 3 partnerów musi pochodzić z kraju UE.
Niektóre zaproszenia do składania wniosków wymagają tak zwanego podejścia wielopodmiotowego: oznacza to, że proponowany projekt musi obejmować zróżnicowany zestaw interesariuszy, w szczególności użytkowników końcowych i użytkowników wyników projektu.
