Batymetria to dziedzina zajmująca się pomiarem głębokości zbiorników wodnych. Pomiarów dokonuje się celem wykrycia gwałtownych przejść z płycizn do głębi, oraz po to, by stwierdzić, czy obecność ogromnych głazów i kamieni nie okaże się na danym odcinku niebezpieczna dla żeglarstwa. W dzisiejszym świecie wiele osób uprawia sporty wodne – nie tylko rekreacyjnie, dlatego bardzo ważne jest rozpoznanie zbiornika i odpowiednie oznaczenie potencjalnie groźnych miejsc.
Potrzeba pomiaru i pierwszy etap
Pomiary wykonuje się przy użyciu specjalistycznego sprzętu np. sond ciśnieniowych i akustycznych, a wyniki przedstawia zwykle w formie mapek przetkanych siecią izobat-izolinii. Linie łączą punkty tej samej głębokości – na podstawie takiego połączenia rysuje się swego rodzaju przekrój zbiornika wodnego zaznaczając np. odpowiednimi kolorami poszczególne głębokości. Dzięki stworzeniu dobrej, aktualnej mapy możliwe jest wyeliminowanie podwodnych przeszkód niebezpiecznych dla statków, nie wspominając o entuzjastach skoku „na główkę”. Mapy batymetryczne podobnie jak mapy szlaków górskich należy aktualizować, gdyż cechą zbiorników wodnych jest zmieniające się dno (nie tylko w przypadku rzek o wartkim prądzie).
Pierwszym etapem pomiaru jest stworzenie siatki punktów tej samej głębokości, którą ustala się np. przy użyciu pikiet mierzących odległość od dna zbiornika aż do tafli wody. Na podstawie analizy tworzy się obraz dna zbiornika i np. cyfrowy model przestrzenny. Przy ustalaniu, z jakim dnem i głębokością mamy do czynienia, pomocne jest zaangażowanie jednostek pływających, które dokładniej zbadają dno zbiornika i jego kształt. Dla pełniejszej i bardziej szczegółowej analizy wykorzystuje się mapy topograficzne, zdjęcia satelitarne i lotnicze.
Tworzenie mapy batymetrycznej
Zintegrowany pomiar batymetryczny zakłada możliwość wykonania bardzo dokładnej mapy dzięki technologiom satelitarnego pozycjonowania GPS. Nowoczesna analiza odbywa się przy użyciu urządzenia do pomiarów hydrograficznych np. echosondy ultradźwiękowej. Celem tworzenia aktualnych map batymetrycznych uruchomiono technologię zintegrowanych pomiarów batymetrycznych. Do stworzenia mapy zbiornika śródlądowego wykorzystuje się metodę sondowania hydroakustycznego. Pomiar satelitarny najczęściej nie jest możliwy zwłaszcza w przypadku jezior – linię brzegową mierzy się tylko mając czysty horyzont. Metoda Total Station, RTK i DGPS sprawdziłyby się w przypadku brzegów niezalesionych, a takie spotyka się rzadko. Dla metod satelitarnych należy wybrać miejsce położone wysoko np. na dachu budynku, górze pozbawionej zasłon terenowych. Nawigacja jednostki możliwa jest po założeniu lokalnej stacji referencyjnej. Prawidłowo ulokowana stacja pozwoli na obserwację satelitów i poprawi zasięg poprawek korekcyjnych (radiomodem).
Opracowanie danych
Gdy system satelitarnego pozycjonowania działa prawidłowo przystępuje się do prowadzenia sondażu hydroakustycznego akwenu. Dane zapisuje się w formie echogramu pod postacią plików binarnych, a specjalistyczne programy opracowują cyfrowe mapy batymetryczne niezbędne do analizy zmian zachodzących w dnie zbiornika. Opracowanie surowych danych pozwala wykonać numeryczny model terenu dna. Pomiar batymetryczny może wykonać firma wyspecjalizowana w usługach geodezyjnych np. firma GEOPLAN.
Metadane:
Charakterystyka pomiarów batymetrycznych: tworzenie mapy
Aby poznać ukształtowanie dna danego zbiornika wodnego, wykonuje się pomiary przy użyciu specjalistycznych metod i urządzeń, np. echosondy ultradźwiękowej.
