Znalezienie nawozu fosforowego odpowiedniego pod konkretną uprawę nie powinno nastręczać zbyt dużych problemów – tego rodzaju produktów jest na rynku dość sporo. Nie oznacza to jednak, że nawożenie fosforem należy do prostych zabiegów. Wręcz przeciwnie – aby dostarczyć roślinom odpowiednią dawkę fosforu, należy wziąć pod uwagę kilka ważnych czynników.
Za co odpowiada fosfor?
Fosfor to jeden z trzech najważniejszych makroelementów – obok azotu i potasu – koniecznych do prawidłowego rozwoju roślin. Odpowiada między innymi za:
- Prawidłowe ukorzenienie roślin, a tym samym za możliwość pobierania wszystkich koniecznych składników odżywczych z gleby.
- Zwiększanie odporności na choroby i stresy pokarmowe.
- Prawidłową budowę zarówno kwasów nukleinowych, jak i związków typu ATP, odpowiedzialnych za przemiany metaboliczne w komórkach.
- Odpowiedni przebieg fotosyntezy, reakcji metabolicznych cukrów oraz białek itp.
Łatwo zatem zauważyć, że jego niedobory mogą skutkować:
- słabym rozwinięciem systemu korzeniowego oraz organów generatywnych;
- wyleganiem;
- zahamowaniem wzrostu rośliny oraz osłabieniem jej odporności;
a w konsekwencji o wiele gorszym plonowaniem.
Poza tym warto pamiętać, że zapotrzebowanie roślin na fosfor jest największe w początkowych fazach ich wegetacji.
Fosfor w glebie
Fosfor w glebie jest niezbyt ruchliwym pierwiastkiem. Oznacza to w praktyce, że jego jego jony muszą znaleźć się w bezpośrednim sąsiedztwie korzenia, aby zostały pobrane. Poza tym fosfor rozsiany pogłównie nawet po rozpuszczeniu będzie bardzo słabo wnikał do głębszych warstw gleby. Pod zboża ozime powinno się go aplikować podczas orki siewnej. W przypadku zbóż jarych można aplikować fosfor do gleby wiosną, w trakcie prac przedsiewnych, chociaż jesienna aplikacja podczas orki przedzimowej również nie powinna zaszkodzić – rośliny nie mają tendencji do pobierania większych ilości fosforu, niż jest to konieczne.
Największy kłopot z fosforem w glebie nie polega jednak na jego ogólnych niedoborach, ale na niedoborach jego najłatwiej przyswajalnych postaci. Innymi słowy to przyswajanie fosforu jest w tym przypadku problemem, a nie jego brak.
Okazuje się, że jeżeli pH gleby nie będzie uregulowane, przyswajanie fosforu także będzie zaburzone. Przyjmuje się, że optymalne pH gleby wynosi od 6.0 do 7.0. Odczyn niższy od 6.0 lub wyższy od 7.0 może spowodować, że fosfor będzie tworzył bardzo trudno rozpuszczalne sole wapnia, żelaza lub glinu.
Poza tym jeśli temperatura gleby spadnie poniżej 12 stopni Celsjusza, wówczas dostępność fosforu spada nawet o kilkadziesiąt procent. Efekty są widoczne szczególnie wiosną, gdy młode rośliny wchodzą w intensywny okres wegetacji – i nagle okazuje się, że brakuje tego makroelementu, co natychmiast ujawnia się pod postacią fioletowych plam na liściach.
Wystarczy jednak, aby temperatura wróciła do normalnego poziomu, a sytuacja powinna wrócić do normy. Jeżeli tak się nie dzieje, oznacza to, że w glebie rzeczywiście brakuje łatwo przyswajalnego fosforu i nie jest to bynajmniej spowodowane niskimi temperaturami. Warto wtedy zastosować nawozy fosforowe w postaci dolistnej.
