Excel i ESG – jak wykorzystywać arkusze do raportowania zrównoważonego rozwoju?

W ostatnich latach zrównoważony rozwój przestał być tylko modnym hasłem. ESG – czyli Environmental, Social, Governance – to dziś wymóg rynkowy, reputacyjny, a coraz częściej również regulacyjny. Firmy zobowiązane są nie tylko do wdrażania odpowiedzialnych praktyk, ale również do ich mierzenia, analizowania i raportowania. I właśnie tu pojawia się wyzwanie: jak sprawnie zarządzać ogromem rozproszonych danych niefinansowych?

Choć wiele firm myśli o drogich platformach ESG lub zaawansowanych systemach BI, prawda jest taka, że w zdecydowanej większości przypadków pierwszym krokiem, a często także głównym narzędziem, jest… Excel. I bardzo dobrze – pod warunkiem, że potrafimy go używać właściwie.

ESG – nowy wymiar odpowiedzialności

Raportowanie ESG obejmuje trzy filary działalności organizacji:

• E – środowisko (Environmental): emisja CO₂, zużycie energii, wody, odpady, ślad węglowy.
• S – społeczna odpowiedzialność (Social): zatrudnienie, różnorodność, szkolenia, wolontariat, prawa człowieka.
• G – ład korporacyjny (Governance): struktura zarządcza, etyka, przeciwdziałanie korupcji, przejrzystość.

Wiele z tych danych istnieje już w organizacji – w HR, administracji, dziale finansowym czy CSR – ale często są one rozproszone, niespójne, aktualizowane ręcznie. Dlatego potrzeba narzędzia, które:

• pozwoli na zebranie danych w jednym miejscu,
• umożliwi ich uporządkowanie i agregację,
• wesprze tworzenie analiz i raportów zgodnych z wytycznymi (np. CSRD, GRI, SASB).0

I tym właśnie narzędziem może być Excel – pod warunkiem, że wiemy, jak go wykorzystać strategicznie a w tym pomoże Ci kurs Excel z certyfikatem.

Jak Excel wspiera raportowanie ESG?

1. Zbieranie danych z różnych źródeł

Excel umożliwia łączenie danych z wielu plików i baz, np.:

• dane HR (np. różnorodność zatrudnienia),
• zużycie mediów (np. faktury z działu administracji),
• dane zakupowe (np. pochodzenie produktów),
• systemy kontroli dostawców.

Dzięki Power Query można automatycznie importować i przetwarzać dane z plików CSV, baz danych SQL, systemów ERP lub SharePointa. To znacznie skraca czas raportowania i eliminuje błędy przy ręcznym kopiowaniu.

2. Standaryzacja wskaźników ESG

Excel pozwala stworzyć szablony KPI ESG – np. liczba godzin szkoleń na pracownika, emisja CO₂ na produkt, odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych. Dzięki jednolitym formułom i strukturze pliku:

• można aktualizować dane cyklicznie (np. kwartalnie),
• porównywać wyniki między działami lub lokalizacjami,
• przygotowywać zestawienia wymagane przez instytucje raportujące.

3. Tworzenie dynamicznych raportów i dashboardów

Z pomocą tabel przestawnych, wykresów dynamicznych i Power Pivot możesz budować:

• raporty zgodne z wytycznymi CSRD, GRI lub ISO,
• prezentacje ESG dla zarządu lub inwestorów,
• interaktywne dashboardy pokazujące postęp w realizacji celów (np. Net Zero 2030).

Excel pozwala wizualizować dane w sposób przejrzysty i czytelny – nawet dla osób, które nie są specjalistami od analizy danych.

4. Scenariusze i analizy „co jeśli”

Zrównoważony rozwój to nie tylko sprawozdawczość, ale również planowanie. Excel umożliwia testowanie różnych scenariuszy:

• Co się stanie, jeśli firma ograniczy zużycie energii o 20%?
• Jak wzrośnie ślad węglowy przy zwiększeniu produkcji o 10%?
• Który dostawca ma najkorzystniejszy profil ESG?

Dzięki funkcjom prognozującym, solverowi i analizom warunkowym, możesz podejmować decyzje nie tylko na podstawie przeszłości, ale też przewidywać skutki przyszłych działań.

Dlaczego warto zacząć od Excela?

Koszty

Systemy do raportowania ESG potrafią być drogie i czasochłonne we wdrożeniu. Excel jest dostępny od ręki, a jego obsługa – przy odpowiednim przeszkoleniu – jest zrozumiała dla większości pracowników.

Elastyczność

Nie ma jednej definicji ESG – każdy raport może wyglądać inaczej, zależnie od branży, wielkości firmy czy standardów, które stosujemy. Excel pozwala łatwo dopasować struktury danych do konkretnych potrzeb.

Skalowalność

Dobrze przygotowany model ESG w Excelu można rozbudowywać – dodając nowe KPI, lokalizacje, źródła danych. Wystarczy raz zaprojektowany szablon, by móc go adaptować przez lata.

Jak zbudować kompetencje ESG w zespole?

Raportowanie ESG wymaga nie tylko świadomości tematu, ale też umiejętności:

• zbierania danych,
• ich przetwarzania i czyszczenia,
• przeliczania wskaźników,
• wizualizacji i interpretacji wyników.

Dlatego warto zainwestować w szkolenia z Excela ukierunkowane na ESG, które:

• uczą pracy z dużymi zbiorami danych,
• rozwijają kompetencje raportowania i analizy,
• przygotowują do tworzenia własnych modeli ESG od podstaw.

Exwork oferuje kurs Excel z certyfikatem, który może być idealnym rozwiązaniem dla firm budujących swoje kompetencje w zakresie ESG i analityki danych.

Podsumowanie – Excel jako partner w zrównoważonym rozwoju

W erze raportowania ESG dane stają się równie ważne jak działania. Nie wystarczy być „eko” – trzeba umieć to udokumentować, przeanalizować i raportować. I choć na rynku pojawiają się coraz bardziej złożone platformy ESG, wciąż najczęściej pierwszym i najskuteczniejszym narzędziem pracy jest Excel.

To właśnie on daje:

• elastyczność przy zbieraniu danych z różnych źródeł,
• narzędzia do analizy i wizualizacji postępów,
• możliwość szybkiego tworzenia raportów,
• przestrzeń do rozwoju wewnętrznych standardów ESG.

Jeśli chcesz, by Twoja firma była gotowa na nowe wymagania rynku, regulacji i inwestorów, zacznij od zbudowania kompetencji danych – zacznij od Excela.

Wybierz kurs Excel z certyfikatem od Exwork i zbuduj zespół, który nie tylko rozumie raportowanie ESG, ale potrafi je prowadzić sprawnie, rzetelnie i profesjonalnie.