Wspólne prowadzenie działalności gospodarczej jest realizowane zasadniczo poprzez założenie spółki. Przedsiębiorcy mają do wyboru spółkę prawa cywilnego oraz spółki prawa handlowego. Co prawda możliwe jest również prowadzenie działalności gospodarczej przez fundacje czy stowarzyszenia, ale nie jest to ich zasadniczy cel działalności.
Spółka to forma prawna wspólnie prowadzonego przedsiębiorstwa, chociaż są sytuacje, w których dopuszczalny jest wariant jednoosobowej spółki. W naszym systemie prawnym wyróżniamy następujące typy spółek:
Spółka cywilna to jedynie umowa łącząca wspólników. Jej zawiązanie nie powoduje powstania odrębnego bytu prawnego, jak ma to miejsce w przypadku innych spółek. Dlatego podmiotem praw i obowiązków nie jest spółka tylko łącznie poszczególni jej wspólnicy. To oni są stroną umów, oni pozywają i mogą być pozywani. Powstaje zatem pytanie, po co zawiązywać spółkę cywilną? Najczęściej przyczyną zawarcia umowy spółki cywilnej są cele ekonomiczne. Z reguły łatwiej osiągać określone cele gospodarcze w kilka osób niż samodzielnie. Na początku, w celu zawarcia umowy spółki cywilnej, każdy ze wspólników musi wnieść do spółki wkład, który może być kapitałem pieniężnym lub polegać na oddaniu spółce do używania albo przeniesieniu na jej własność określonych rzeczy lub praw. Wkład wspólnika może także polegać na świadczeniu pracy.
Spółka jawna jest modelową spółką osobową. Posiada zdolność do czynności prawnych – może więc być podmiotem praw i obowiązków. Zaś za wszelkie jej zobowiązania solidarnie ze spółką odpowiadają wszyscy wspólnicy również swoimi majątkami osobistymi. Wspólnikami mogą być zarówno osoby fizyczne jak i podmioty, którym ustawa przyznaje zdolność prawną – czyli np. inne spółki prawa handlowego. Umowa spółki jawnej zawierana jest w formie pisemnej, chyba że ustawa wymaga w danym przypadku określonej formy kwalifikowanej, co np. będzie miało miejsce w sytuacji, gdy choćby jeden ze wspólników jako wkład wnosiłby do spółki prawo własności nieruchomości.
Spółka partnerska jest spółką osobową skierowaną do osób fizycznych wykonujących wolny zawód jak m.in. architekt, księgowy, lekarz, położna, fizjoterapeuta. Co do zasady odpowiedzialność wspólników, zwanych partnerami nie obejmuje zobowiązań spółki powstałych w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w ramach spółki. Umowa spółki partnerskiej zawierana jest w formie pisemnej.
Spółka komandytowa jest spółką osobową, która charakteryzuje się tym, że przynajmniej jeden wspólnik – komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem (tak jak w spółce jawnej), a odpowiedzialność drugiego wspólnika - komandytariusza jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej oznaczonej w umowie spółki. Z reguły komplementariusze zajmują się prowadzeniem spraw spółki i jej reprezentacją na zewnątrz. Umowa spółki komandytowej zawierana jest w formie aktu notarialnego.
Spółka komandytowo-akcyjna to ostatnia ze spółek osobowych. Należą do niej komplementariusze, których odpowiedzialność jest analogiczna jak w spółce komandytowej oraz akcjonariusze. Struktura tej spółki jest najbardziej złożona na tle innych spółek osobowych. Sprawy spółki – jak w przypadku spółki komandytowej – prowadzą komplementariusze. Poza tym w spółce funkcjonuje walne zgromadzenie złożone z akcjonariuszy, którego uchwały są konieczne w kluczowych kwestiach. Spółka może posiadać radę nadzorczą. Minimalna wysokość kapitału zakładowego to 50 000 złotych.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest spółką kapitałową, która może zostać utworzona przez jednego lub kilku wspólników. W przeciwieństwie do wspólników spółek osobowych, wspólnicy spółki z o.o. nie odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym. Ich zasadniczym obowiązkiem jest wniesienie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. Sprawy spółki prowadzone są przez zarząd i to on odpowiada wobec wierzycieli spółki w razie jej niewypłacalności, chyba że w odpowiednim terminie zostanie złożony wniosek o ogłoszenie upadłości. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością musi mieć formę aktu notarialnego. W czasie pomiędzy podpisaniem umowy spółki a jej rejestracją w KRS istnieje tzw. „spółka w organizacji”. Jest to ułomna osoba prawna, która może zaciągać zobowiązania i nabywać prawa. Wraz z zarejestrowaniem w KRS, spółka nabywa osobowość prawną. Spółka z o.o. działa przez swoje organy. Należą do nich: zgromadzenie wspólników – ciało uchwałodawcze i właścicielskie, zarząd – organ wykonawczy, a w przypadkach w ustawie wskazanych również rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, tj. organy kontroli i nadzoru. Ważne jest, żeby osoby należące do zarządu nie należały jednocześnie do organów nadzorczych. Minimalna wartość kapitału zakładowego wynosi 5000 złotych.
Spółka akcyjna jest kapitałową spółką o charakterze korporacyjnym. W przeciwieństwie do spółki z o.o., zdecydowanie na pierwszym planie jest tutaj kapitał, a nie wspólnicy. W spółce akcyjnej mamy do czynienia nie ze wspólnikami, ale z akcjonariuszami. Przepływ osób jest swobodny i brak jest instytucji znanych z uregulowań dotyczących sp. z o.o. co do wymogu uzyskania zgody spółki na zbycie udziałów. Akcje z zasady są zbywalne. Tak jak w spółce z o.o. wspólnicy na ogół się znają, tak w spółce akcyjnej kapitał zakładowy dzieli się na tyle akcji, że często akcjonariusze pozostają dla siebie anonimowi. Poprzez emisję nowych akcji i pod warunkiem ich nabycia przez nowych lub dotychczasowych akcjonariuszy, kapitał zakładowy, bardzo łatwo można powiększyć, zwiększając tym samym potencjał spółki. Oczywiście akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, jednakże w razie obniżenia kondycji spółki wartość ich akcji może drastycznie zmaleć. Minimalna wysokość kapitału zakładowego to 100.000 zł. Do organów spółki zaliczamy walne zgromadzenie akcjonariuszy – organ uchwałodawczy, zarząd – organ wykonawczy oraz radę nadzorczą – organ kontroli i nadzoru, przy czym jej powołanie jest zawsze obligatoryjne.
Prosta spółka akcyjna stanowi najnowszy model kapitałowej spółki handlowej, jej konstrukcję oparto na połączeniu instytucji ze spółki akcyjnej z regulacjami spółki z o.o. PSA zamiast kapitału zakładowego ma kapitał akcyjny, którego minimalna wartość wynosi 1 zł.
Prawo spółek - Kancelaria Prawna Szeffner Wspólnicy SC
Decydując się na prowadzenie własnego biznesu, należy wybrać taką formę działalności, która będzie najkorzystniejsza dla konkretnego przedsiębiorcy. W dokonaniu słusznego wyboru pomoże Kancelaria Prawna Szeffner Wspólnicy SC. Specjaliści ds. prawa spółek doradzą klientom, na jaki typ działalności gospodarczej się zdecydować. Ich usługa obejmuje również:
- stałą obsługę prawną,
- wsparcie w negocjacjach,
- reprezentowanie przed sądami i organami,
- przygotowywanie dokumentacji, w tym projektów umów dla różnego rodzaju spółek,
- przygotowywanie zmian w umowach spółek,
- doradztwo w przypadku zmian składu osobowego spółki.
Kancelaria Prawna Szeffner Wspólnicy sc wspiera również klientów w trakcie likwidacji, podziału, przekształcania spółki lub sprzedaży udziałów.
