Jak innowacje chronią przed kryzysem? - odpowiadają eksperci Enky Consulting
W dobie narastających i nakładających się kryzysów na całym świecie fluktuacje rynkowe dotykają wszystkie przedsiębiorstwa. Wielu zastanawia się jak ominąć negatywny wpływ globalnej sytuacji ekonomicznej, jednak szanse na to maleją z każdym dniem. Mimo wszystko, można zbudować odporność na skutki recesji rynkowej, a w długim terminie wykorzystać ją dla własnej korzyści. Jak? Odpowiadamy w artykule.
Kryzys gospodarczy – wyrażenie, które wielu osobom mrozi krew w żyłach i spędza sen z powiek. Dotyka wszystkich uczestników rynku, nie omijając nawet największych spółek. Wraz ze wzrostem prawdopodobieństwa kolejnego kryzysu pojawiają się prognozy ekonomistów, obietnice polityków oraz pytania i obawy zwykłych obywateli. Pomimo powszechnej wiedzy mówiącej, że recesje są nieodłącznym elementem cyklu rynkowego, nadal wzbudza u wielu silne emocje, a nawet masową panikę powodującą nieracjonalne decyzje tłumu. Jak w tym wszystkim pozostać odpornym na ekonomiczno-finansowe skutki kryzysu? Zwróć się w stronę innowacji.
W poniższym artykule zostaną omówione analizy i przykłady zachowań rynkowych, które wskazują jak innowacyjność zmienia świat w czasie kryzysów oraz jak aktywne inwestowanie w innowacje zwiększa odporność przedsiębiorstw na konsekwencje recesji.
Potrzeba matką wynalazku
Choć słowa te mogą zabrzmieć brutalnie, największe postępy techniczno-technologiczne dokonały się właśnie w czasach największych kryzysów i konfliktów zbrojeniowych. Podczas I wojny światowej po raz pierwszy wykorzystano broń ataku masowego. Wzajemna rywalizacja ówczesnych frontów napędzała i nakierowywała narodowe gospodarki na tworzenie i produkcję co raz to nowych maszyn i systemów obronnych. Podczas II wojny światowej rozwinięto w olbrzymim stopniu technologię komunikacyjną, szyfrowanie oraz stworzono pierwszy komputer, który pozwolił złamać najbardziej zaawansowane szyfry enigmy. Nie na tym koniec, albowiem jednym z najsłynniejszych wyścigów technologicznych, którego wynalazki obecnie stanowią część naszej codzienności, był wyścig zbrojeń pomiędzy Związkiem Radzieckim a Stanami Zjednoczonymi w latach 70 XX w. Warto podkreślić, że wyścig zbrojeń nie koncentrował się tylko na technologii związanej z podbojem kosmosu, która niewątpliwie jest najbardziej znanym wątkiem rywalizacji. Efektami starcia rywali z czasów zimnej wojny jest m.in. system lokalizacji satelitarnej GPS, energia atomowa oraz ogólnoświatowy system połączeń między komputerami – Internet.
Jednak nie trzeba się cofnąć wstecz o 80 lat, aby znaleźć jeszcze lepsze przykłady. W 2020 roku, po wybuchu pandemii Covid-19, światowa produkcja i zasoby przestawiły się na służbę w imię szybkiego zażegnania lockdownu i zminimalizowania liczby chorych. Pandemia przetransformowała naszą rzeczywistość w niewyobrażalny sposób na poziomie prywatnym oraz korporacyjnym, od pracy zdalnej zaczynając na robotach pobierających samodzielnie wymazy z gardła kończąc.
Kryzys czy okazja
Jak już zaobserwowaliśmy, międzynarodowe kryzysy i recesje tworzą potrzebę wynalazków i innowacji w przyspieszonym tempie, a to tworzy okazję ekonomiczną i finansową dla wszystkich przedsiębiorstw. Technologia i produkcja jest w cenie i przekonał się o tym każdy, kto przerzucił się w pandemii na produkcję maseczek i przyłbic. Jednak pytanie, które powinni sobie zadać długoterminowi i strategiczni gracze to jak najpierw zbudować odporność na ekonomiczne fluktuacje, a następnie jak prawdziwie wykorzystać szanse, które stwarza recesja i jej potrzeby. Jak wspomina Hubert Turaj, partner zarządzający w Edisonda, „Ci, którzy przespali dobre lata i nie inwestowali w cyfryzację, obsługę zdalną i nowe modele sprzedaży, mieli bardzo duże problemy z płynnością działania”. Pandemia nie tylko uwidoczniła potrzebę digitalizacji pracy i działań operacyjnych firm, ale także obnażyła kto zainwestował w cyfryzację i innowacje odpowiednio wcześnie. Aktywne prowadzenie działań w obszarze B+R+I jeszcze przed pandemią, co nie było popularnym ulokowaniem środków (przynajmniej nie na dużą skalę), wysunęło niejedną firmę na pozycję lidera rynku w post-pandemicznej rzeczywistości. Obserwując tak intensywne zmiany na rynku firma IFS przeprowadziła badanie, które analizowało plany na wydatki firm w 2020r. Aż 70% respondentów odpowiedziało, że planują zwiększyć lub utrzymać na tym samym poziomie wydatki na transformację cyfrową. Firmy inwestujące w innowacje przed i podczas recesji ustawiły się w dobrej pozycji na przyszłość i długo utrzymają przewagę konkurencyjną.
Innowacje odpowiadają na kryzys
Podczas dynamicznych zmian i narastających wyzwań, firmy nauczone lekcjami z lockdownu już teraz ogłaszają pakiety funduszy innowacyjnych oraz zwiększenie działalności w obszarze B+R+I. W obliczu kryzysu energetycznego obserwujemy zapotrzebowanie na alternatywne źródła energii. Kryzys związany z globalnym ocieplaniem wskazuje ścieżkę dla innowatorów i inżynierów środowiskowych. Rosnące ceny surowców zapoczątkują badania i eksplorację wykorzystania materiałów alternatywnych – dociepleniowych, odzieżowych, a nawet spożywczych. Przedsiębiorcy doświadczeni przejściami pandemii już teraz aktywnie adresują powyższe kwestie. Inwestycja w innowacje to odporność, gotowość, elastyczność oraz zgodność z rynkowym popytem. Co więcej, aby być gotowym na zmiany nie trzeba od razu wybierać nowych portfolio produktów czy rynków zbytu. Jak twierdzi Olga Kolomiiets, szefowa marketingu w AIP, największe znaczenie będzie miała wewnętrzna innowacyjność w zarządzaniu procesami biznesowymi: „Jest to tworzenie małych i dużych zmian, które pomagają firmie adaptować się do fluktuacji rynkowych.” Jak podaje McKinsey, 90% menedżerów uważa, że kryzys związany z pandemią Covid-19 fundamentalnie zmieni działanie biznesu w ciągu następnych 5 lat. Co więcej, 85% uważa, że zmieni potrzeby i oczekiwania klientów. Aż 2/3 ankietowanych wierzy, że kolejnych 5 lat będzie najbardziej decydującym momentem w ich karierze.
Odpowiedzią na powyższe obawy jest wielopoziomowa zmiana. Zmiana kultury organizacyjnej, świadomości pracowników, celów, misji i procesów biznesowych właśnie za pomocą innowacji. Firmy napędzane innowacjami działają jednocześnie w stronę dwóch frontów – budowania odporności na zmiany oraz szybkiego wzrostu. A to wszystko zaczyna się od podstaw, od transformacji modelu biznesowego. Liczne przykłady wskazują jak firmy zorientowane na działalność cyfrową i produkty cyfrowe odnoszą obecnie sukcesy. Podążenie za mocnym trendem digitalizacji i transformacji wysuwa je na prowadzenie. Dowód na to stanowi platforma streamingowa Disney+, która współpracując z dostawcami technologii BAMTech i Hulu wysunęła się na prowadzenie i na ten moment cieszy się większą liczbą subskrybentów niż Netflix. Przykładów jest więcej: po pandemii konsumenci preferują usługi, które mogą wykonać online, szybko i z jak najmniejszą liczbą pośredników. W związku z tym obserwujemy wzrost serwisów dostaw jedzenia i zakupów spożywczych do drzwi jak DeliGoo, Glovo, Lisek.app czy nowa usługa Bolt Market. Co więcej, polski pionier usług kurierskich InPost w ostatnich latach notuje rekordowe wyniki wzrostu. W 2021 roku zwiększyli swoje przychody o 100% w porównaniu do roku referencyjnego, natomiast w 2022 roku ich rozwój wskazuje na kierunek światowy i wykazuje największy wzrost we Francji. Wszystkie te rozwiązania oparte są o innowacyjne modele biznesowe, które zorientowane są przede wszystkim na potrzeby klienta, łatwość dostosowywania się do zmian i elastyczny, innowacyjny produkt.
Innowacje w służbie przyszłości
Jak wspomina Hubert Turaj w rozmowie dla Wiadomości Gospodarczych - Winston Churchill zachęcał do tego, żeby „nie marnować dobrego kryzysu". Dziś ci, którzy go przetrwają, mają szansę wyjść z niego silniejsi. Podobne głosy i wypowiedzi powtarzają się w każdej branży. Mimo wszystko, w obliczu nakładających się globalnych kryzysów co raz trudniej o niezawodne rozwiązania. Odpowiedzią dla średnich przedsiębiorstw może być współpraca ze startupami, których produkty i technologie są stosunkowo tanie i nie grożą wysokimi stratami w wypadku niepowodzenia. Dla mikroprzedsiębiorców, których nadrzędnym celem jest utrzymanie płynności finansowej, rozwiązaniem mogą być darmowe narzędzia innowacyjne dostępne w sieci. Już teraz wiele z nich opartych jest o sztuczną inteligencję lub zaawansowane formuły analityczne. Duże firmy mają przed sobą jednak dwojakie wyzwanie, utrzymania niskich kosztów operacyjnych oraz przeobrażenia działalności całej spółki, pod warunkiem, że chcą się utrzymać na wysokie pozycji w post-kryzysowej sytuacji. Jest to więc złoty czas dla dostawców technologii i oprogramowań oraz doradców biznesowych, na których zapotrzebowanie na rynku istotnie wzrosło. Wiedza jak zarządzać innowacjami i budować strategię ich wdrażania jest potrzebna, a specjalistów w tym temacie wcale nie jest dużo. Mimo to, warto zainwestować w ekspertyzę i pomoc jednostek zewnętrznych, ponieważ działanie na własną rękę, bez niezbędnych zasobów i wiedzy może nie przynosić właściwych efektów.
Jak reagować na zmiany
Wnioski zebrane we wcześniej wspomnianym raporcie IFS mówią, że kluczowymi punktami strategicznymi dla przedsiębiorstw chcących utrzymać wysoką pozycję i wzrost będą:
- Aktywne podejście do inwestowania w obszar B+R+I,
- Transformacja cyfrowa,
- Wprowadzenie zaawansowanej analityki danych,
- Inwestycje w technologię i automatyzację procesów biznesowych,
- Transformacja modelu biznesowego.
Tylko tyle i aż tyle, ponieważ realizacja wszystkich powyższych punktów to duże nakłady finansowe w postaci outsourcingu i zewnętrznych zleceń; inwestycje w nowych pracowników, szkolenia, analizy rynkowe i rozwiązania technologiczne. Obecnie intensywne wspieranie obszaru B+R+I jest szeroko popierane przez województwa i samorządy w Polsce i całej Unii Europejskiej. Zaskakująco, liderami zmian są politycy, aktywiści i rządowi ekonomiści, którzy czują, że przyszłością Europy jest zrównoważony rozwój i alternatywne źródła energii. Daje to możliwości wzięcia udziału w rządowych dofinansowaniach, badaniach i programach inteligentnych specjalizacji.
Niemniej jednak, transformacja cyfrowa i transformacja modelu biznesowego w stronę innowacji to zupełnie inny orzech do zgryzienia, ponieważ największe zmiany zachodzą w rdzeniu firmy, podstawie działania całego przedsiębiorstwa. To zadanie może przerosnąć nawet najlepszych menedżerów i warto skorzystać z pomocy osób niezależnych, bogatych w podobne doświadczenie jak doradcy biznesowi i firmy świadczące usługi consultingowe. Pomoc ekspertów przyda się także przy treningu obecnych i nowozatrudnionych pracowników, ponieważ każda zmiana wymaga nowych kwalifikacji oraz rozwoju kultury organizacyjnej i w tym przypadku kultury innowacyjności. Bez tego nawet najlepsze narzędzia i rozwiązania technologiczne nie zostaną przyjęte przez pracowników.
Biorąc to pod uwagę, jednym z rozwiązań optymalizujących koszty i cały proces transformacji jest wybranie eksperckich firm kompleksowo realizujących wszystkie powyższe punkty w ramach jednego bądź kilku projektów. Jedną z takich firm jest Enky Consulting, która od ponad 5 lat realizuje projekty z zakresu doradztwa i wdrażania innowacji do firm. Bogate portfolio obejmuje wszystkie powyższe punkty od audytu stanu innowacyjności przedsiębiorstwa po wdrażanie rozwiązań transformacji cyfrowej. Skontaktuj się z nimi na:
