Ocenianie wykonywanej pracy jest jednym z najważniejszych elementów, które należą do zarządzania zasobami ludzkimi w firmie. Dzięki wnikliwej analizie można rozpoznać, jaki jest stosunek pracownika do zadań, zespołu czy przełożonych. Pozwoli to na obiektywną ocenę wyników jego pracy, znalezieniu luk - co można usprawnić, zmienić bądź co całkowicie powinno się wykluczyć. Dzięki rzetelnie wykonanej ocenie możliwe jest usprawnienie systemu pracy, polepszenie wyników i wsparcie każdej osoby w rozwoju. Wyjaśniamy, na czym polega ocena okresowa, jak powinna wyglądać i dlaczego warto ją wykonywać.
Czym jest ocena okresowa pracownika?
Bardzo często okazuje się, że używamy w pracy rozmaite terminy, nie mając pewności, co dokładnie oznaczają. Tak też jednym z niezwykle ważnych pojęć, które powinno być wyjaśnione, jest ocena okresowa pracownika. W języku angielskim można spotkać się z employee evaluation. Ewaluacja w tym kontekście to nic innego jak rzetelnie i obiektywnie wykonane podsumowanie oraz analiza wyników danego pracownika z danego okresu. Najczęściej spotyka się półroczną bądź roczną ocenę, która daje szerszą perspektywę. Jednak niekiedy wykonuje się ją częściej - szczególnie w przypadku nowych pracowników, którzy wciąż wdrażają się na pokład firmy. Ocena okresowa pracownika jest wykonywana najczęściej przez przełożonego - może przyjmować formę albo papierowej czy elektronicznej ankiety, albo bezpośredniej rozmowy. Wybór formy jest zależny od wypracowanego systemu, możliwości i preferencji. O tym, od czego zacząć i jakich zasad się trzymać, piszemy tutaj: https://dolineo.com/ocena-okresowa-pracownika-czy-warto/
Warto mieć na uwadze, że ocena nie jest niczym negatywnym i nie wiąże się z żadną karą. Niestety do dziś niektórzy pracownicy traktują to jako narzędzie kontroli, choć w rzeczywistości jest to sposób na usprawnienie współpracy dla obu stron. Dobrze wykonana analiza ma na celu nie tylko sprawdzić wydajność zespołu, ale także wykryć wewnętrzne problemy, które mogą wpływać na działanie firmy.
Dlatego najważniejsza podczas oceny jest szczerość i otwarty sposób komunikowania się. Daje to możliwość poprawienia standardów i jakości pracy. Ponadto w wielu firmach ocena okresowa pracownika wiąże się również ze zwiększeniem szansy na podwyżkę, awans, rozwój osobisty czy nawet zmianę stanowiska, jeśli widać predyspozycje do wykonywania innych obowiązków.
Jakie są popularne rodzaje ocen okresowych?
Ocena okresowa pracownika powinna mieć charakter ustrukturyzowany. Oznacza to, że powinna być zaplanowania, wdrożona w przemyślany sposób, regularnie egzekwowana i omawiana. Wyłącznie wtedy będzie rzeczywiście efektywna. Dziś istnieje kilka sposobów na jej wykonanie. Pośród tych najpopularniejszych można wyróżnić:
Ocena okresowa pracownika 90 stopni
Model ten polega na ocenie pracownika przez jedną osobę. Wyłącznie przełożony dokonuje ewaluacji.
Ocena okresowa pracownika 180 stopni
W tym przypadku korzysta się z dwóch źródeł oceny. Jedna pochodzi od przełożonego, a druga od pracownika, który dokonuje swojej samooceny. Jest to sposób na konfrontację perspektyw dotyczących efektywności. Sprawdzi się zwłaszcza podczas okresowej oceny.
Ocena okresowa pracownika 270 stopni
W tym przypadku ewaluacja wymaga skorzystania z trzech źródeł informacji. Podobnie jak wcześniej, brana pod uwagę jest ocena przełożonego, samoocena danego pracownika oraz opinia pochodząca od pracowników. Warto wykorzystywać tę metodę w przypadku osób, które nie mają pod sobą podwładnych.
Ocena okresowa pracownika 360 stopni
Model ten korzysta z opinii pochodzącej z czterech różnych źródeł. Mowa o przełożonym, samoocenie pracownika, jego współpracowników i podwładnych. To kompleksowy sposób oceny, który jest pomocny w przypadku pracowników wyższego szczebla, managerów czy liderów.
Ocena okresowa pracownika 360+
Wariant ten stanowi poszerzenie wcześniej omówionej metody 360 stopni. Dołącza się w tym modelu kolejną perspektywę. Najczęściej o ocenę prosi się klientów zewnętrznych, którzy są osobami spoza organizacji.
Co ma na celu okresowa ocena pracownika?
Pośród wielu osób panuje przekonanie, że ocena pracownika ma na celu wyłącznie wytykanie zaistniałych błędów czy obwinianie za wszelkie problemy, które pojawiają się w firmie. W rzeczywistości jednak jest zupełnie inaczej i należy o tym pamiętać. Warto, aby specjaliści, którzy zajmują się zarządzaniem zasobami ludzkimi, tłumaczyli pracownikom w jasny sposób, po co wykonywana jest ewaluacja i dlaczego jest to tak ważne narzędzie.
Tak naprawdę ocena pełni funkcję informacyjną. Dzięki niej można szybko i skutecznie sprawdzić, jak pracownicy radzą sobie w firmie, jak odnajdują się w kulturze organizacji, w jaki sposób postrzegają zespół, przełożonego i obowiązki. Celem ewaluacji jest poznanie perspektywy pracownika, znalezienie obszarów do rozwoju i sposobów na zwiększenie efektywności działań. Ewaluacja nie jest szukaniem błędów - wprost przeciwnie. To droga do motywacji pracowników, edukowania i rozwijania całego zespołu.
