Rozdzielność majątkowa jest ustanawiana w przypadku, gdy tylko jeden małżonek wnosi środki do wspólnego budżetu lub kiedy występuje duża dysproporcja w zarobkach małżonków. Innym czynnikiem do podjęcia takiej decyzji jest również nieodpowiednie gospodarowanie majątkiem przez jedną osobę.
Wspólność majątkowa
Wspólność majątkowa powstaje w momencie zawarcia małżeństwa. Może do tego nie dojść, jeśli małżonkowie podpisali intercyzę przed ślubem. Do wspólności majątkowej należą wynagrodzenia za pracę, dochody z majątku wspólnego, z innej działalności oraz zgromadzone środki na rachunku funduszu emerytalnego. Małżonkowie mogą nabywać rzeczy i rodzaje praw razem. W przypadku podpisanej intercyzy i nabywania praw własności, zakupione przedmioty np. samochód czy dom są proporcjonalnie przydzielone każdemu małżonkowi. Część majątku wyrażana jest w ułamku i małżonek ma pełne prawo do rozporządzania swoim majątkiem bez zgody drugiego małżonka.
Do wspólnego majątku jednak nie wliczają się rzeczy nabyte przed zawarciem małżeństwa, a także otrzymany w trakcie małżeństwa spadek czy darowizna.
Rozdzielność majątkowa
Prawo rodzinne reguluje wszystkie kwestie, które dotyczą rozdzielności majątkowej. Przepisy jej dotyczące znajdują się w artykule 52 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. A według niego „Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej”. To znaczy, że rozdzielność majątkowa może być ustanowiona w momencie, gdy małżonek naraża dobro rodziny i majątek drugiego małżonka jest zagrożony. W takim przypadku małżonek musi złożyć pozew do sądu. Wtedy sąd może bez zgody obydwóch małżonków ustanowić rozdzielność majątkową. Jest to tak zwany ustrój przymusowy.
Jak ustanowić rozdzielność majątkową?
Jeśli chcemy ustanowić rozdzielność majątkową, małżonkowie muszą przedstawić akt małżeństwa. Aby zawrzeć umowę o rozłączności majątku, obydwie osoby muszą mieć zdolność do czynności prawnych. Po podpisaniu intercyzy, każdy małżonek zarządza samodzielnie swoim majątkiem i go pomnaża.
Istnieją dwa rodzaje intercyzy. Może być to zwykła rozdzielność majątkowa oraz rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków. W pierwszym przypadku — małżonkowie zachowują majątek posiadany przed i w trakcie trwania małżeństwa. W przypadku rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków, małżonek, który zgromadził mniejszy majątek od drugiego, może żądać wyrównania np. przy rozwodzie. Wysokość wyrównania może być zawarta na umowie lub rozstrzygnięta przez sąd. Aby zawrzeć jedną z takich umów należy sporządzić umowę w formie aktu notarialnego. Do tego rozwiązania konieczna jest zgoda obydwóch stron.
Skutki
Gdy zostaje ustanowiona rozdzielność majątkowa małżonków — przestaje istnieć majątek wspólny i wspólność majątkowa. Po jej ustaleniu wszystkie przedmioty, które były włączone do wspólności małżeńskiej, od tego momentu małżonkowie posiadają po 50% danej rzeczy. Mogą oni zarządzać swoją połową bez zgody współmałżonka. Jeśli jedna osoba w przyszłości nabędzie inny majątek — będzie należał on tylko do niej. W takim przypadku współmałżonek nie odpowiada za długi drugiego małżonka.
Często rozdzielność majątkowa jest ustanawiana, gdy małżeństwo decyduje się na założenie działalności gospodarczej. Jest to zabezpieczenie majątku, jeśli biznes mógłby się okazać nietrafiony. Wtedy ewentualna egzekucja jest pokrywana z majątku jednej osoby, a nie z całego wspólnego majątku.
