Firmy innowacyjne, takie których podstawowym przedmiotem działalności jest tworzenie i udoskonalanie innowacyjnych rozwiązań, zmagają się często z problemem finansowania działalności. Pozyskanie kapitału może wiązać się z koniecznością wyceny firmy. Jak to zrobić poprawnie?
Firmy innowacyjne zajmują się opracowywaniem, udoskonalaniem i komercjalizacją nowoczesnych rozwiązań mających zastosowanie niemal w każdej dziedzinie życia i funkcjonowania. Taka działalność z natury jest wysoko kosztowna i wiąże się z zaangażowaniem istotnych środków finansowych. Jednym ze źródeł finansowania rozwoju nowoczesnych technologii jest kapitał udziałowy, czyli pozyskiwane od inwestorów w drodze podwyższenia kapitału zakładowego środki finansowe. Inwestor nabywa w ten sposób część firmy prowadzonej w formie spółki kapitałowej. Aby transakcja była sprawiedliwa, należy sporządzić wycenę wartości rynkowej firmy, tj. ustalić cenę po jakiej będzie realizowane nabycie udziałów spółki przez nowego inwestora.
Wycena firmy innowacyjnej to nie łatwe zadanie. W przypadku, gdy firma nie osiąga dochodów z prowadzonej obecnie działalności, może nie być możliwe zastosowanie metody dochodowej, która jest najczęściej stosowanym podejściem do wyceny rentownych przedsiębiorstw. Także wtedy, gdy możliwe jest ustalenie prognozowanych dochodów z komercjalizacji technologii w określonego rodzaju działalności, firma może nie być zainteresowana samodzielnym wdrożeniem technologii w biznesie, a jej sprzedażą lub wylicencjonowaniem. Nawet wtedy, kiedy firma wprowadziła samodzielnie wynalazek w działalności komercyjnej i prowadzi rentowną działalność, najczęściej prowadzi także prace rozwojowe nad udoskonaleniem technologii, opracowaniem innymi rozwiązań, firma może posiadać inne patenty wcześniej opracowane dotąd nieskomercjalizowane albo tymczasowo zawieszone prace badawczo-rozwojowe. Wycena takiej firmy metodą dochodową w oparciu o historyczne dochody tylko z części posiadanych wynalazków będzie niedoszacowana.
Poprawnie wykonana wycena firmy innowacyjnej musi uwzględniać wartości wszystkich posiadanych aktywów niematerialnych obok tradycyjnych aktywów rzeczowych i finansowych, bez względu na przyjęte metody i założenia. Warte rozważenia jest sporządzenie w takiej sytuacji wyceny każdego wynalazku indywidualnie. Wycena technologii realizowana jest z uwzględnieniem co najmniej jej rodzaju, etapu rozwoju i przedmiotu działalności, w której ona znajduje możliwość komercjalizacji. Ponieważ nowoczesne technologie charakteryzują się tym, że trudno opierać się przy ich wycenie na rozwiązaniach podobnych (bo często one po prostu nie istnieją) niezbędna jest wiedza i wyczucie wynikające z doświadczenia wyceniającego. Poprawna wycena firmy i określonej technologii w jak największym stopniu bazuje na obiektywnych parametrach rynkowych, a w jak najmniejszym stopniu na założeniach eksperckich.
Należy dodatkowo pamiętać, że firmy badawczo-rozwojowe charakteryzują się zdecydowanie wyższym ryzykiem od tradycyjnych podmiotów gospodarczych. Wycena firmy innowacyjnej powinna uwzględniać to ryzyko, które istotnie zależy od etapu zaawansowania prac nad zakończeniem rozwoju technologii.
Paweł Goźliński
FinanacialCraft Analytics Sp. z o.o.