Spółka akcyjna, choć jest drugą najczęściej wybieraną formą działalności spośród wszystkich rodzajów spółek, nie dla każdej firmy będzie odpowiednim rozwiązaniem. Ma swoje zalety, ale też i wady. Jakie?
Zalety spółki akcyjnej
Pierwszą zaletą spółki akcyjnej jest jej podmiotowość prawna.
Oznacza to, że spółka będąc osobą prawną jest odrębnym podmiotem od jej akcjonariuszy i zaciąga zobowiązania w swoim imieniu. Akcjonariusze nie odpowiadają za nie swoim majątkiem. Jedyne ponoszone przez nich ryzyko jest związane z wkładem, jaki wnoszą do spółki. Kolejną zaletą spółki akcyjnej jest łatwość kumulacji oraz pozyskania kapitału. Spółka akcyjna jest bowiem nastawiona na osiąganie dużych zysków, wymagających także dużych inwestycji. Służy temu możliwość emitowania przez spółkę akcji, czyli instrumentów finansowych oraz prosty sposób pozyskiwania nowych akcjonariuszy. Akcjonariuszem zostaje się bowiem z chwilą nabycia akcji spółki.
Spółka może więc łatwo kumulować oraz pozyskiwać kapitał od wielu inwestorów. Forma spółki akcyjnej umożliwia nie tylko działalność na naprawdę dużą, wręcz globalną skalę, ale też wymagającą bardzo wyspecjalizowanej wiedzy. Niewątpliwie zaletą spółki akcyjnej jest także możliwość prowadzenia jej w formie jednoosobowej. Celem wprowadzenia takiego wyjątku od reguły było umożliwienie przedsiębiorcom chcącym działać na szeroką skalę indywidualnego prowadzenia działalności w formie, która pozwala ograniczyć ryzyko gospodarcze, jak również płacić niższe podatki.
Wady spółki akcyjnej
Niestety spółka akcyjna ma także sporo wad.
Podstawową jest oczywiście skomplikowana i bardzo kosztowna procedura zakładania spółki. Najpierw spółka musi zostać zawiązana. Następnie trzeba zgromadzić wszystkie dokumenty, pozałatwiać formalności, przygotować statut czy zgromadzić kapitał. Wiele dokumentów, a przede wszystkim statut spółki wymaga formy aktu notarialnego. Po podpisaniu umowy przedwstępnej należy jeszcze zarejestrować spółkę w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wszystko to wiąże się z niemałymi, dodatkowymi kosztami, jakie trzeba ponieść podczas zakładania spółki. Są to koszty taksy notarialnej i inne opłaty związane z usługami notariusza (kosztuje każda kopia czy odpis aktu notarialnego). Do tego dochodzi opłata sądowa za rejestrację spółki w KRS i wiele innych opłat związanych z usługami prawników czy doradców. No i nie można zapominać o kosztach związanych z samą działalnością – wynajem lub zakup miejsca na siedzibę, pojazdów, sprzętów itp. Kolejną wadą spółki akcyjnej jest oczywiście bardzo wysoki kapitał zakładowy. Minimalny to 100 000 złotych. Oznacza to, że lepiej zakładać taką spółkę w więcej osób oraz do prowadzenia dużej firmy chcącej osiągać duże zarobki.
Bardzo dużą wadą spółek jest podwójne opodatkowanie. Oznacza to, że za dochody spółki należy zapłacić podatek dochodowy od osób prawnych CIT, a dodatkowo akcjonariusze w przypadku wypłacania dywidendy muszą zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych PIT. Koleją wadą jest niewielki wpływ lub nawet brak wpływu drobniejszych akcjonariuszy, którzy nie należą do organów spółki na jej funkcjonowanie. Walne zgromadzenie akcjonariuszy podejmuje wszystkie decyzje co do najważniejszych spraw, ale „mniejsi” akcjonariusze, czyli tacy, którzy wnieśli mniejsze wkłady, mają też mniej głosów. Do wad spółki akcyjnej należy też jej pełne sformalizowanie.
Większość dokumentów musi mieć formy aktu notarialnego, obowiązkowa jest pełna księgowość, a także coroczne badanie sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta. W związku z tym konieczne jest korzystanie z usług specjalistów – doradców, prawników i księgowych, co wiąże się z kosztami. Co roku do sądu rejestrowego należy złożyć nie tylko sprawozdanie finansowe, ale także z działalności jednostki.
Na koniec wada związana z likwidacją spółki. To też nie jest prosty proces i musi być przeprowadzony przez wykwalifikowanych likwidatorów. Trzeba bowiem zakończyć wszelkie interesy spółki, ściągnąć wierzytelności, upłynnić majątek, wypełnić zobowiązania i podzielić resztę majątku między akcjonariuszy.
Artykuł powstał przy współpracy z kancelarią FabrykaKreatywna.com.
