Opóźnienia w pozyskiwaniu zaświadczeń do przetargu – poznaj procedury na czas pandemii
W sytuacji zagrożenia epidemicznego wszystkie instytucje wydające zaświadczenia tj. ZUS, urzędy skarbowe oraz KRK ogłosiły zamknięcie swoich placówek do odwołania. Co należy zrobić w sytuacji, gdy jedno z aktualnych zaświadczeń (KRK) traci ważność i nie ma możliwości zdobycia nowego dokumentu „od ręki”? Ustawa o KRK nie nadaje wydrukom komputerowym mocy dokumentu urzędowego. Co w takim przypadku powinien zrobić wykonawca? Czy jeśli złoży ofertę a nie dostarczy na wezwanie aktualnego zaświadczenia z KRK, straci wadium? Czy jednak zamawiający będą mieć na względzie obecną sytuację w kraju? Czy same wyjaśnienia w tym wypadku wystarczą?
Z pytania nie wynika, jaka jest wartość zamówienia, którego dotyczą obawy dotyczące możliwości przekazania zamawiającemu wymaganych dokumentów w przypadku wezwania do ich złożenia, tzn. czy jest ona mniejsza od progów unijnych czy też równa im lub od nich większa. W związku z tym nie jest jasne, jakie wymagania dotyczące komunikacji zamawiającego z wykonawcą zostały określone w siwz.
Zamówienie powyżej progów unijnych
Uwzględniając możliwy dualizm wymagań zamawiającego, należy wskazać, że zgodnie z § 14 ust. 2 rozporządzenia w sprawie dokumentów, dokumenty lub oświadczenia, o których mowa w rozporządzeniu, są składane w oryginale w postaci dokumentu elektronicznego lub w elektronicznej kopii dokumentu bądź oświadczenia poświadczonej za zgodność z oryginałem (przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego).
W przypadku postępowań o zamówienie publiczne o wartości równej progom unijnym lub większej od nich, prowadzonych przy użyciu środków komunikacji elektronicznej wykonawca może zatem przekazać np. e-mailem (o ile jest dopuszczony do komunikacji) informację z KRK w oryginale w postaci dokumentu elektronicznego albo w elektronicznej kopii dokumentu poświadczonej za zgodność z oryginałem przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego.
Stosownie do art. 20 ust. 3 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym informację o osobie oraz informację o podmiocie zbiorowym doręczane za pośrednictwem systemu teleinformatycznego opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym osoby upoważnionej do ich wydania.
Wydane zaświadczenie o niekaralności wnioskodawca (np. wykonawca) pobiera bezpośrednio z e-Platformy Ministerstwa Sprawiedliwości w postaci skompresowanego folderu (ZIP). Po zapisaniu go na dysku i rozpakowaniu otrzymuje się 3 pliki:
- pdf zawierający wizualizację wydanego zaświadczenia (pomimo informacji w stopce dokumentu o podpisie elektronicznym plik ten nie jest takim podpisem opatrzony i nie może być traktowany jako oryginał dokumentu elektronicznego),
- xml (tj. oryginał e-informacji KRK) oraz
- plik xml.xades (tj. plik kwalifikowanego podpisu elektronicznego pracownika Ministerstwa Sprawiedliwości upoważnionego do wydawania zaświadczeń z KRK).
Wykonawca powinien przekazać wówczas zamawiającemu co najmniej dwa pliki: plik xml i plik xml.xades, a najlepiej otrzymany „komplet” z KRK.
Zamówienia krajowe
Natomiast w przypadku zamówień o wartości mniejszej od progów unijnych należy mieć na uwadze § 2 rozporządzenia z 16 października 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Wynika z niego, że w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, których wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, wszczętych w okresie od 18 października 2018 r. do 31 grudnia 2020 r., w których, zgodnie z wyborem zamawiającego, nie została dopuszczona możliwość składania dokumentów lub oświadczeń, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie dokumentów, przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, (…) dokumenty lub oświadczenia, o których mowa w rozporządzeniu w sprawie dokumentów, składane są w oryginale lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem. Poświadczenie za zgodność z oryginałem następuje przez opatrzenie kopii dokumentu lub kopii oświadczenia, sporządzonych w postaci papierowej, własnoręcznym podpisem.
Jak zapobiec utracie wadium?
Z uwagi na ograniczenia w pracy różnych instytucji, w tym sądów, rzeczywiście mogą pojawić się opóźnienia w otrzymaniu m.in. informacji z KRK. Należy jednak zalecić niezwłoczne wystąpienie z wnioskiem o wydanie takiej informacji. Może to stanowić potem ewentualny dowód na to, że wykonawca nie zwlekał z pozyskaniem dokumentów niezbędnych do złożenia zamawiającemu, a gdyby ich nie otrzymał w wymaganym czasie, że nie nastąpiło to z przyczyn leżących po jego stronie. Dotyczy to skrajnej sytuacji, w której zamawiający chciałby zatrzymać wadium na podstawie art. 46 ust. 4a ustawy Pzp.
Niezależnie od tego wykonawca ma zawsze możliwość, choć nie wynika ona wprost z ustawy Pzp, zwrócenia się do zamawiającego z wnioskiem o przedłużenie terminu na złożenie dokumentów wskazanych w wezwaniu, jeżeli wyznaczony termin okazałby się zbyt krótki pomimo przedsięwziętych znacznie wcześniej przez wykonawcę kroków zmierzających do pozyskania dokumentów.
Wprawdzie zamawiający nie ma obowiązku pozytywnie odnieść się do takiego wniosku, ale w sytuacji pandemii koronawirusa w mojej ocenie powinien uwzględnić wyjątkowe okoliczności.
Czytaj więcej o zamówieniach publicznych w tarczy antykryzysowej >>
Podstawa prawna:
art. 26 ust. 1−3, art. 46 ust. 4a ustawy z 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 1843),
- 5 pkt 1, § 14 ust. 2 rozporządzenia ministra rozwoju z 26 lipca 2016 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie Zamówienia (Dz.U. poz. 1126 ze zm.),
- 2 rozporządzenia ministra przedsiębiorczości i technologii z 16 października 2018 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy w postępowaniu o udzielenie zamówienia (Dz.U. poz. 1993),
art. 20 ust. 3 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz.U. z 2019 r. poz. 1158).
Andrzela Gawrońska-Baran - radca prawny, doktor nauk prawnych, była wiceprezes Urzędu Zamówień Publicznych, specjalistka ds. Pzp i autorka licznych profesjonalnych publikacji poświęconych problematyce zamówień publicznych, prowadzi specjalizującą się w zamówieniach publicznych Kancelarię AGB, od wielu lat współpracuje z www.portalzp.pl