Część funduszy odznacza się niskim ryzykiem i potencjałem zysku zbliżonym do lokat terminowych, ale są też takie, w przypadku których wahania wartości jednostek sięgają kilkudziesięciu procent rocznie. Dobrze jest zatem wiedzieć, jakie rodzaje funduszy inwestycyjnych występują na rynku i czym się one charakteryzują.
Dwa podstawowe kryteria podziału funduszy to: skład portfela inwestycyjnego oraz forma uczestnictwa w funduszu. Jeśli chodzi o ten drugi sposób klasyfikacji, to można je podzielić na fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ) oraz fundusze inwestycyjne otwarte (FIO). Ze względu na zawartość portfela wyróżnia się natomiast fundusze: akcyjne, mieszane, obligacyjne oraz rynku pieniężnego. Czym odznaczają się poszczególne z nich?
Podstawowa charakterystyka FIO oraz FIZ-ów
Fundusze inwestycyjne zamknięte, w porównaniu do funduszy otwartych, cechuje dość skomplikowana konstrukcja prawna, niższa płynność oraz podleganie mniej restrykcyjnym przepisom prawnym. Wszystko to sprawia, że są one kierowane przede wszystkim do osób posiadających sporą wiedzę inwestycyjną i finansową. Co ważne, większość FIZ-ów to funduszu niepubliczne (a więc nienotowane na giełdzie), w które może inwestować tylko bardzo wąska grupa klientów, skłonnych ulokować w nich równowartość minimum 40 tys. euro.
Fundusze inwestycyjne otwarte kierowane są do szerszego grona odbiorców – zarówno początkujących, jak i bardziej doświadczonych inwestorów. Charakteryzują się prostymi zasadami działania i niską minimalną kwotą wpłaty (często wystarczy 50 lub 100 zł). Co więcej, są również wyceniane w każdym dniu pracy Giełdy Papierów Wartościowych, co pozwala w dogodnym momencie wejść lub wyjść z inwestycji, a także na bieżąco ją kontrolować.
Fundusze inwestycyjne – rodzaje wyróżniane ze względu na skład portfela
Jeśli chodzi o klasyfikację funduszy według składu portfela aktywów, to w praktyce rozróżnia je ona zarazem pod względem poziomu ryzyka, potencjału zysku czy stosowanej polityki inwestycyjnej.
Fundusze akcyjne, najbardziej ryzykowne i jednocześnie niosące ze sobą największy potencjał zysku, lokują swoje środki przede wszystkim w akcjach spółek giełdowych. Ze względu na duże wahania wartości aktywów, sięgające nawet 20-30 procent rocznie, najlepiej sprawdzają się w kontekście inwestowania długoterminowego (od 4-5 do kilkunastu i więcej lat).
Fundusze rynku pieniężnego oraz fundusze dłużne to najbezpieczniejsze i zarazem najmniej zyskowne produkty TFI. Te pierwsze, inwestują głównie w bony pieniężne oraz skarbowe i generują stopy zwrotu podobne do tych, które zapewniają lokaty terminowe. W portfelach funduszy dłużnych można znaleźć przede wszystkim obligacje korporacyjne, skarbowe oraz gminne. W porównaniu do wyżej opisanych funduszy, charakteryzują się nieznacznie wyższym poziomem ryzyka i niewiele wyższym potencjałem zysku. Najbardziej zróżnicowaną kategorię stanowią fundusze mieszane, które inwestują zarówno w akcje, jak i obligacje. W przypadku takich funduszy, udział tych instrumentów w portfelu może być różny, a to sprawia z kolei, że różnie może kształtować się w nich relacja dochód-ryzyko.
Który rodzaj funduszu inwestycyjnego wybrać?
Najczęściej już sama nazwa funduszu sugeruje jego rodzaj, a co za tym idzie – to, jakim charakteryzuje się potencjałem zysku i poziomem ryzyka. By wybrać najlepszy dla siebie produkt, w pierwszej kolejności trzeba sprecyzować swoje oczekiwania w zakresie tych dwóch ostatnich kwestii. Poza tym, istotne jest uwzględnienie posiadanej wiedzy inwestycyjnej i panującej koniunktury giełdowej, a także określenie celu i horyzontu czasowego inwestycji.
Jeśli można sobie pozwolić jedynie na krótkoterminowe „zamrożenie” kapitału, to dobrym wyborem będzie zakup jednostek jednego z funduszy pieniężnych lub obligacyjnych. W przypadku odległego celu finansowego, na przykład oszczędzania z myślą o emeryturze czy przyszłości dzieci, warto skoncentrować się na ofercie funduszy akcyjnych, które w dłuższym terminie uzyskują statystycznie wyższe stopy zwrotu. W wyborze optymalnego produktu pomoże skorzystanie z rozbudowanej porównywarki funduszowej (na przykład db Navi Deutsche Bank – https://fundusze.deutschebank.pl), dzięki której można sprawdzić i porównać notowania blisko 900 funduszy.
